હિમાલયનું આધ્યાત્મિક ઐશ્વર્ય: બાબાજી ગુફા, હૈડાખાન બાબા અને કસાર દેવી

મહાવતાર બાબાજી વિશે જાણવું હોય તો પરમહંસ યોગનંદની આત્મકથા વાંચવી જ જોઈએ

મહાવતાર બાબાજી

બાબાજીની ગુફામાં ધ્યાન

હું અધ્યાત્મમાં ઊંડો રસ ધરાવું છું અને એ મારા જીવન સાથે વણાયેલી બાબત છે. કહો કે, મારા રંગસૂત્રમાં અંકિત છે. હું માનું છું કે, આપણો તર્ક જેને સમજી ન શકે તેવી ઘણી બાબતો જગતમાં છે. જીવનમાં થયેલાં અગણિત અનુભવો પછી એટલું સમજાય છે કે,  આપણી સમજથી પર હોય એવું ઘણુંબધું આ સૃષ્ટિમાં છે. હું ગૂઢ વિશ્વને રસપૂર્વક નિહાળતો રહું છું, કશુંક શોધી રહ્યો છું અને આ ખોજના ભાગરૂપે યથાસંભવ ભ્રમણ કરતો રહું છું. ચેતનામય સ્થળો અને કોઈ અગમ્ય ઊર્જાથી સભર જગ્યાઓનું જબરું આકર્ષણ છે મને. ત્યાં જતાં પહેલાં, પહોંચીને અને પરત આવ્યા બાદ પણ ગજબની થ્રિલ રહે છે. એક પ્યાસીને જેમ દિવ કે ગોવા પહોંચવાની તાલાવેલી હોય તેમ મુજ પ્યાસીને આવાં સ્થળે જવાની તલપ હોય છે. મને એમાંથી જાણે કોઇ કિક મળતી હોય એવું લાગે. દિમાગ પર એક પ્રકારનો નશો છવાઈ જાય. જેણે શરાબ પીધો હોય તેને જ કિક આવે, કિકનું વર્ણન સંભવ નથી. વાંચકોમાંથી કેટલાં લોકો આ નશાની વાત સમજી શકશે એ મને ખ્યાલ નથી. એટલે જ કહીશ કે, તમને અધ્યાત્મમાં રસ હોય અને શ્રદ્ધા હોય તો જ આ લેખ તમારા માટે છે.

ચલો બુલાવા આયા હૈ, માતાને બુલાયા હૈ. ગીત તો અગણિત વખત સાંભળ્યું છે પણ તેનો અનુભવ આપણને ઘણી વખત થતો હોવા છતાં તેનાં પર ખાસ ધ્યાન જતું નથી. મારું ધ્યાન હોય છે. મહાવતાર બાબાજીની ગુફાના દર્શન કરવાની મહેચ્છા ઘણાં સમયથી હતી. બે-ત્રણ વખત ટિકિટ પણ બૂક કરાવી. કોઈને કોઈ અનિવાર્ય કારણોસર યાત્રા મોકૂફ રાખવી પડી. સાતેક વર્ષ પહેલાં ગુફાથી સાવ નજીક આવેલા રાનીખેત અને કૌસાનીમાં ચારેક દિવસ રોકાયો પણ ત્યારે ગુફા વિશે જાણતો જ ન હતો તેથી ત્યાં જવાનો સવાલ જ ઉભો ન થયો. ત્યારે કદાચ બાબાજીનું આમંત્રણ નહીં હોય મને. ભારતીય અધ્યાત્મ જગતના સૌથી સર્વોચ્ચ શિખર ગણાતાં મહાવતાર બાબાજીના ખોળે બેસવું સહેલું પણ નથી. આપણી ઈચ્છા હોય તો પણ નહીં. એમની ઈચ્છા હોય તો બીજે દિવસે તમે ત્યાં પહોંચી જાઓ.

બાબાજીની ગુફા

ગુફાના માર્ગે

સૌપ્રથમ મહાવતાર બાબાજીનો પરિચય આપી દઉં. સાધુ-બાવાના આ યુગમાં શુદ્ધ અધ્યાત્મ દુર્લભ છે. એટલે જ બાપુઓ પૂજાય છે પણ બાબાજી વિશે જૂજ લોકો જાણે છે. તમે પરમહંસ યોગનંદનું નામ તો સાંભળ્યું જ હશે. યોગનંદજીના ગુરુ એટલે યુકતેશ્વરજી, એમના ગુરુ લાહિરી મહાશય અને તેમનાં ગુરુ એટલે બાબાજી. ક્રિયાયોગના પ્રણેતા. યોગનંદજીની આત્મકથા "ઓટોબાયોગ્રાફી ઓફ અ યોગી"માં બાબાજીનો વિસ્તૃત ઉલ્લેખ મળે. "યોગી કથામૃત"ના નામે તેના ગુજરાતી અનુવાદનું પુસ્તક સદાબહાર હિટ છે. પુસ્તકમાં બાબાજીના અનેક રોચક પ્રસંગો છે. લાહિરી મહાશયને તેમણે કેવી રીતે પોતાની પાસે હિમાલય બોલાવ્યા, કેવી રીતે તેમને મળ્યા અને કેવી રીતે દીક્ષા આપી... એ બધી જ બાબતોનું વિગતવાર વર્ણન તેમાં છે. લાહિરી મહાશયને તેઓ પ્રથમ વખત જ્યાં મળ્યાં એ સ્થળ એટલે બાબાજીની ગુફા. ઉત્તરાંચલના દ્વારહાટ ગામથી વિસેક કિલોમીટર દૂર આવેલી એક અદ્વિતીય આધ્યાત્મિક જગ્યા.

દ્વારાહાટથી કુકુચીના નામના એક મુઠ્ઠી જેવડા ગામની ભાગોળે પહોંચીએ તો ત્યાં જોશી ગેસ્ટ હાઉસ છે. સામાન્ય વુડન રૂમ્સ. સ્વચ્છ વોશરૂમ્સ અને ધ્યાન માટે વિશાળ હૉલ. જોશીજીનો સ્ટાફ સરસ સાદું પણ સ્વાદિષ્ટ ભોજન બનાવી આપે. વાજબી દામ. અમે અહીં જ રોકાયા. બીજો કોઈ વિકલ્પ અહીં મળે જ નહીં. રાનીખેત રોકાઓ તો ચાલે. પણ તો ત્યાંથી સવારે સાતેક વાગ્યે નીકળી ને નવેક આસપાસ કુકુચીના પહોંચી જવું પડે. દ્વારાહાટમાં યોગદા આશ્રમ. પણ છે. અહીં પણ ઘણા લોકો બેઝ કેમ્પ બનાવે છે. કુકુચીનાથી બે'ક કિલોમીટર ગાડી ચલાવ્યા પછી ગુફા સુધી પહોંચવાનો પગપાળા ટ્રેક શરૂ થાય છે.

જોશી ગેસ્ટ હાઉસ

હિમાંશુ અને હું, વચ્ચે જોશીજી

અમે સાંજે જ જોશી ગેસ્ટ હાઉસ પહોંચી ગયા. જોશીજી મૂળ ગુજરાતી પણ લગભગ ત્રણસો વર્ષ પહેલાં તેમના વડવાઓ અહીં આવીને વસ્યાં હતાં. ત્યારથી તેમનો પરિવાર અહીં રહે. કરિયાણાની દુકાન ચલાવે અને સાથે ગેસ્ટ હાઉસ પણ ખરું. રાત્રે સાદું ભોજન લીધું અને વહેલાં સૂઈ ગયાં. વહેલી સવારે એમણે સરસ બટેટા પૌઆ બનાવી આપ્યા. ચા-નાસ્તો કરી અમે ટ્રેક કરવા પહોંચ્યા.

ત્રણેક કિલોમીટરનો ટ્રેક. સીધી ચઢાઈ. આસાન નથી. અમે સપરિવાર હતાં. મારું ફેમિલી અને દોસ્ત હિમાંશુ કલ્યાણીનો પરિવાર. મારી છ વર્ષની દીકરી રિતિદા અને દોસ્તનો છ વર્ષનો દિકરો બન્ની. આ બેઉ ધમાલિયાઓનું ધ્યાન રાખવું એ જ સૌથી વધુ થાક લગાડનારું કાર્ય હતું. સદનસીબે ગાઈડે એ જવાબદારી સંભાળી લીધી. શરૂમાં તો એમ જ લાગ્યું કે, ગુફા લગી પહોંચી નહીં શકાય.  પણ મનોમન નક્કી કર્યું હતું કે, બેહોશ ન થઈ જાઉં ત્યાં સુધી હિંમત નહીં હારું. આખરે બહુ લાંબી પ્રતીક્ષા પછી અહીં આવવાના યોગ સર્જાયાં હતાં. ચાલ્યે જ છૂટકો. જવું જ હતું.

દોઢેક કલાકના ચઢાણ પછી એક ઈમારત દેખાઈ. હાશ. થયું કે, ગુફા સુધી પહોંચી ગયા. પણ, એ હતું યોગદા સોસાયટીનું ધ્યાન કેન્દ્ર. ત્યાં દસેક મિનિટ આરામ કરી ગુફા તરફ પ્રયાણ કર્યું. પંદરેક મિનિટ ચાલ્યાં ત્યાં તો સાવ સામે જ ગુફા દેખાઈ અને અમે ગદગદ થઈ ગયાં.

અહીં પ્રસાદ ચડતો નથી. લગભગ આઠ બાય દસ ફૂટની ગુફા. અમારાં સિવાય કોઈ જ હતું નહીં. નિરવ શાંતિ અને તેની વચ્ચે પક્ષીઓનો મીઠો કલરવ. સાથે અમે અગરબત્તી લઈ ગયા હતાં. પ્રગટાવી. થોડી વાર ધ્યાનમાં બેસ્યા. મનમાં બાબાજીને કોટિ કોટિ વંદન કર્યાં. ફોટોઝ ખેંચ્યા અને પરત ફરવાનું શરૂ કર્યું. દસેક મિનિટ ચાલ્યાં અને યોગદા આશ્રમ પહોંચ્યા. ધ્યાન કર્યું. બાબાજીની છબીને વંદન કર્યાં અને ઉતરવાનું શરૂ કર્યું. દોઢેક વાગ્યે અમે જોશી ગેસ્ટ હાઉસ પહોંચી ગયા હતાં.

હૈડાખાન મંદિર

હૈડાખાન બાબા

રાનીખેતમાં આગમન. અગાઉ પણ આવી ચૂક્યો છું અહીં. પણ ઘણું બાકી રહી ગયું હતું. મહાવતાર બાબાજીના જ એક અવતાર તરીકે ઓળખાતા હૈડાખાન બાબાનું મંદિર અહીંથી માત્ર પાંચ કિલોમીટર. હૈડાખાન નામના સ્થળે તેઓ પ્રગટ થયા એટલે નામ એવું પડ્યું. કોઈ તેમને ભોલેબાબા પણ કહે, કોઈ માત્ર બાબા. કહેવાય છે કે, તેમણે ચાર સ્વરૂપમાં અવતાર લીધો. સૌપ્રથમ લામા બાબા, પછી મુનિન્દ્ર બાબા, ત્યારબાદ બ્રહ્મચારી બાબા અને છેલ્લે ભોલેબાબા. આ વિસ્તારમાં હૈડાખાન બાબાના ચમત્કારોના અગણિત કિસ્સાઓ પ્રચલિત છે. હૈડાખાન બાબાના ભક્તો દેશવિદેશમાં ફેલાયેલા છે. અહીં વિશ્વની અનેક ભાષાઓમાં તેમના પરના પુસ્તકો ઉપલબ્ધ છે.

કસાર દેવી મંદિર

હિમાલય હું લગભગ પંદરમી વખત ગયો હોઈશ પણ આ વખતનો પ્રવાસ સૌથી યાદગાર રહ્યો. એટલાં ઉર્જાવાન સ્થળોનો લાભ મળ્યો કે, ધન્ય થઈ ગયો. કંપની પણ ગ્રેટ. બાળપણનો દોસ્ત હિમાંશુ કલ્યાણી, હિમાંશુ કરતાં ક્યાંય વધુ હોંશિયાર એવી તેની પત્ની તોરલ અને તેમનો છ વર્ષનો પુત્ર - સાઉથનો સુપરસ્ટાર વિક્રમકુમાર ઉર્ફે બન્ની. રંગેચંગે અમે અલમોડા નજીક આવેલા કસારદેવીના મંદિરે પહોંચ્યા. 1800 વર્ષ જૂનું, દેવી દુર્ગાને સમર્પિત તીર્થ. આ સ્થળે કોઈ અલૌકિક તરંગો મોજુદ છે. પશ્ચિમના રહસ્યવાદીઓથી માંડીને સ્વામી વિવેકાનંદે પણ તેનો અનુભવ કર્યો છે. સાવ નાનું મંદિર. કોઈ  એકલદોકલ ટુરિસ્ટ ક્યારેક આવી ચડે. એ સિવાય પરમ શાંતિ. વૈજ્ઞાનિક પરીક્ષણોથી પુરવાર થયું છે કે, અહીં એક પ્રકારની અદ્દભુત ચુંબકીય શક્તિ છે જેને ધ્યાન માટે ઉત્તમ માનવામાં આવે છે. જગતમાં આવા તરંગો માત્ર ત્રણ સ્થળે છે, પેરુના માચૂ પિચૂમાં, ઈંગ્લેન્ડના સ્ટોન હેંગ વિસ્તારમાં અને કસારદેવી  મંદિર ખાતે. તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મના પ્રખર અભ્યાસુ વોલ્ટર ઇવાન્સ વેન્ટઝ અહીં આવીને આ દિવ્ય સ્થળનો અભ્યાસ કરી ચૂક્યા છે. ડેન્માર્કના ગૂઢ વિદ્યાના અભ્યાસુ અને મિસ્ટિક એવા શૂન્યતા બાબા ઉર્ફે આલ્ફ્રેડ સોરેન્સેન અહીં રિસર્ચ માટે આવ્યા અને પછી ત્રીસ વર્ષ સુધી રોકાયા. લામા અંગારિકા તથા લી ગૌતમી અને બીજી અગણિત વિભૂતિઓ અહીંનો અવિસ્મરણીય અનુભવ લઈ ચૂક્યા છે. બધાંએ એકસૂરે કહ્યું છે કે, આ જગ્યામાં કોઈ એવાં વાઈબ્રેશન્સ છે જે સામાન્ય મનુષ્યની સમજથી પર છે. અમે પણ ધ્યાનમાં બેસ્યાં. હું તો ધ્યાનમાં બેસું કે, મન ભટકવા માંડે. પણ અહીં મન શૂન્ય થતાં વાર ન લાગી. ઉત્તરાંચલના કુમાઉ વિસ્તારમાં આવાં અનેક ઉર્જામય સ્થળો છે. પણ, હિમાલય જઈને આપણે માત્ર બોટિંગ કે સાઈટ સિઈંગ કરવું કે પછી આવાં વર્જિન આધ્યાત્મિક સ્થળોનો લાભ લેવો તે આપણે નક્કી કરવાનું છે.

-કિન્નર આચાર્ય

જાલતોલા અને મિસ્ટી માઉન્ટેન: સિર્ફ એહસાસ હૈ યહ રૂહ સે મહેસુસ કરો !

કુમાઉ હિમાલયના સ્વર્ગ સમાન સ્થળની સહેલગાહ

હિમાલયના ઘૂંટડા ભરવા હોય, તેને શ્વાસોમાં ઉતારવો હોય અને તેને જીવવો હોય તો આ સ્થળે અવશ્ય જજો

-કિન્નર આચાર્ય, લેખક-પત્રકાર


પ્રવાસ કરવાનો બધાંનો ફન્ડા અલગઅલગ હોય. કોઈને સાઈટ સિઈંગમાં રસ હોય. સવારે હોટલના રૂમમાં ઉઠે કે તરત જ આખા દિવસનું પ્લાનિંગ અમલમાં આવે. આગલી રાતથી બધું નક્કી હોય. એક દિવસમાં શક્ય એટલું ઝાઝું જોઈ લેવું. સનરાઈઝ પોઇન્ટ્સથી માંડી ને સનસેટ પોઇન્ટ સુધીની સફર. બોટિંગ પણ કરી લેવું અને ઘોડેસવારી પણ કરી લેવાની. માર્કેટમાં ત્રણ કલાક કાઢવા અને ત્યાંથી એ જ વસ્તુ લેવી જે આપણાં શહેરમાં અર્ધા ભાવે મળી રહેતી હોય. હિલ સ્ટેશન પર જઈને પણ ડોમિનોઝ કે મેકડોનાલ્ડસના આઉટલેટ્સ શોધવા અને બાળકો માટે ટોરાટોરાની રાઈડ્સ અને એવું બધું. હશે. પોતપોતાની સ્ટાઈલ હોય. મને આવી શૈલી રુચતી નથી. કોઈ એક સુંદર, આઈસોલેટેડ સ્થળ પર પાંચ-સાત દિવસ પડાવ નાંખવો અને ત્યાંથી અનુકૂળતા મુજબ રોજ એકાદ સ્થળ જોઈ આવવું, કશા જ કારણ વગર જંગલોમાં ભોમિયાને સાથે લઈ ભમવું એ મારા માટે પરમાનંદ. હા! જ્યાં 5-7 દિવસનો પડાવ હોય એ જગ્યા પ્રથમ દરજ્જાની હોવી જોઈએ. આવી જ રીતે ફરતાં મને કેટલાંક અદ્દભૂત સ્થળોનો પરિચય થયો. હિમાલયના જાલતોલા નામના સ્થળે આવેલા *ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* રિસોર્ટમાં મને આવો જ  અનુભવ હમણાં થયો. દૈવી અનુભવ. ઈંગ્લિશમાં કહીએ તો *A Divine Experience*!

રિસોર્ટમાંથી દ્રશ્યમાન હિમાલયના શિખરો 

આપણી આદત છે કે, આપણે હંમેશા પોપ્યુલર ડેસ્ટિનેશન્સ અને ભીડ-ગિરદી ધરાવતાં ઘોંઘાટીયા સ્થળો જ ફરવા માટે પસંદ કરીએ. પણ, નિરાંતવા અને દૂરસુદૂર સ્થળોનો એક આગવો આનંદ હોય. બાળકો તો પિઝા અને રાઈડ્સ માંગશે જ. પણ એમને કેળવવા પડે. વર્જિન પ્લેસીસનું મહત્વ, તેને માણવાની માનસિકતા પણ એક પ્રકારના સંસ્કાર જ ગણાય. જાલતોલાની ગોદમાં આવેલું *ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* આવું જ એક વણખેડયું સ્થળ છે. કહો કે, એ ધરતી પરનું સ્વર્ગ છે. અહીં ચોમેર પ્રકૃતિનું સામ્રાજ્ય છે અને સાત્વિક વાતાવરણનું આધિપત્ય છે. અહીં પહોંચીએ કે, પ્રથમ વિચાર એ જ આવે: 'આપણે રહીએ છીએ એ જગત કેટલું વામણું અને કેટલી હદે કૃત્રિમ છે! આપણે કેટકેટલું ગુમાવી ને એશોઆરામ ભોગવીએ છીએ!'

મિસ્ટી માઉન્ટેનના માલિક દંપતી અંબિકા અને મધુર છાબરા

ત્રણેક કિલોમીટરના ટ્રેકિંગ પછી અહીંથી
હિમાલયનો અદ્દભુત વ્યૂ જોવા મળે 

*ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* એક યાદગાર અનુભવ છે. અવિસ્મરણીય અને અદ્વિતીય. નૈનિતાલથી 160 કિલોમીટર દૂર આવેલું જાલતોલા એટલે એક જમાનાનું Tea Estate. અહીંની ચા દાર્જિલિંગની કરતાં પણ બહેતર ગણાતી. ભારતની શ્રેષ્ઠત્તમ ચા માટે આ એસ્ટેટને ગોલ્ડ મેડલ પણ મળી ચૂક્યો છે. ટી એસ્ટેટના નિયમો આકરાં હોય. અહીં તમે હેતુફેર કરી ન શકો. ભૌગોલિક કારણોથી ચાની ખેતી બંધ થઈ પછી 1000 એકરમાં પથરાયેલું આ વૈભવી ખાનગી જંગલ એમ જ પડ્યું રહ્યું. જંગલ અને વૈભવી? હો સકતા હૈ. બિલકુલ હો સકતા હૈ. આ જંગલ 80℅ વન વિસ્તાર ધરાવે છે. અહીં ઓક અને ઉત્તરાંચલના વિશિષ્ટ ફૂલ એવાં બુરાંશના લાખો વૃક્ષો છે. હરણ અને શાહુડી તથા દિપડા છે તેમજ 300 કરતા વધુ પ્રકારના પક્ષીઓ પણ ખરા. *મિસ્ટી માઉન્ટેન રિસોર્ટ* એવી રીતે બનાવાયું છે કે, તેના ઓલમોસ્ટ દરેક રૂમમાંથી હિમાલયના એક ડઝન કરતાં પણ વધુ હિમાચ્છાદિત ઉત્તુંગ શિખરો નિહાળી શકાય છે. હાથી પર્વત, ગૌરી પર્વત, નંદાઘૂંટી, ત્રિશુલ, મૃગતુંગી, નંદાદેવી ઈસ્ટ-વેસ્ટ, પંચાચૂલી જેવાં અનેક શિખરનો સ્તબ્ધ કરી દેતો વ્યૂ અહીંથી જોવા મળે છે.

ઉત્તરાંચલ અને કુમાઉનો ટુરિસ્ટ મેપ જોઈએ તો.જાલતોલાનો ઉલ્લેખ પણ તેમાં કદાચ નહીં હોય. મૂળે આ પ્રાઈવેટ જંગલ રાવત પરિવારની માલિકીનું છે. ઓગણીસમી સદીમાં ટ્રેકિંગ કરીને અનેક માર્ગો શોધનાર પંડિત કિશનસિંહ રાવત અને તેમના ભાઈ નૈનસિંહ રાવતની આ પ્રોપર્ટી. ગુગલે ગયાં વર્ષે નૈનસિંહ રાવતનું ડુડલ પણ મૂક્યું હતું. રાવત પરિવારના વંશજ હર્ષ રાવત આ જંગલની દેખભાળ કરે છે. જો કે, રિસોર્ટ માટેની પાંચ એકર જમીન મધુર છાબરા અને તેમના પત્ની અંબિકા છાબરાએ લીઝ પર લીધી છે.

કઠિન ટ્રેક પછી લંકેશ્વર મંદિર પર અમારો પડાવ

મિસ્ટીમાં અમારી ભોલી મોજમાં જ રહી!

હોટેલ બિઝનેસ સાથે સંકળાયેલા મધુર છાબરા એ સમયે એકદમ ઓફફ-બિટ રિસોર્ટ શરૂ કરવા માંગતા હતાં. બિલકુલ હટ કે. એવામાં તેમને પોતાનાં ભૂતપૂર્વ કલાસમેટ યશ રાવત ક્યાંક મળી ગયા. વાતમાંથી વાત નીકળી અને જાલતોલાની ચર્ચા છેડાઈ. મધુરને જગ્યા દેખાડવા હર્ષ જાલતોલા લઈ ગયા અને *મિસ્ટી માઉન્ટેન* નો જન્મ થયો. હર્ષના માતા ઇચ્છતા હતાં કે, અહીં ટિપિકલ ટુરિસ્ટ સ્પોટ જેવા દુષણો ન ફેલાવા જોઈએ. ઘોંઘાટ, શોરબકોર અને પ્લાસ્ટિક તથા પ્રદૂષણથી મુક્ત એવાં આ જંગલની પ્રાકૃતિક સમૃદ્ધિ અને સંપદા અકબંધ રાખવાની તેમની શરત હતી. એ મુજબ જ કરાર થયો. મુખ્ય રોડથી ચાર કિલોમીટર દૂરની જગ્યા પસંદ કરવામાં આવી. કાચો રોડ પણ ત્યાં સુધી ન હતો, પગપાળા જ જવું પડતું હતું. તેથી એક ફોર વ્હીલર ચાલી શકે તેવો કાચો રસ્તો બનાવાયો. મધુર પોતે ચુસ્ત પ્રકૃતિપ્રેમી. તેથી એકપણ વૃક્ષ કપાય નહીં તેનો ખાસ ખ્યાલ રખાયો અને ધીમેધીમે પૃથ્વી પરનું સ્વર્ગ, નામે *મિસ્ટી માઉન્ટેન* સર્જાયું.

અહીં અદ્દભુત કહી શકાય તેવા રૂમ્સ, કોટેજ અને સ્યૂટ્સ છે. એ બધામાં વ્યૂ માટે ખાસ ખ્યાલ રખાયો છે. ફૂડ માટે *લાજવાબ* સિવાય કોઈ શબ્દ નથી. જો તમે વેજિટેરિયન હો તો જલસો જ જલસો. ભોજનમાં ગ્રીન વેજીટેબલની એક ડિશ હોય, પનીરની તથા કોફતાની વરાઈટી હોય, કુલ ચારેક સબ્જી, દાળ-રાઈસ, સલાડ, રાયતું, ફુલકા રોટલી અને એકાદ ગરમાગરમ સ્વીટ. બોનસ તરીકે અંબિકાજીએ જાતે બનાવેલાં એક ડઝન કરતાં વધુ અથાણાં. લસણનું પણ ખરું અને લાલ-લીલા મરચાંનું પણ હોય. સ્થાનિક માલ્ટાનો જામ, મરચાંનો જામ તથા બીજું ઘણુંબધું. બ્રેકફાસ્ટમાં પણ અનેક વિકલ્પો મોજુદ. ભોજન માટે મસાલા તો અંબિકાજી જાતે જ તૈયાર કરે. હળદરની અને મરચાંની પોતે જ ખેતી કરે. રિંગણ તથા વટાણા, બટેટા વગેરે પણ ઉગાડે. બધું જ ઓર્ગેનિક. આ વિસ્તાર આમ પણ પીચ, એપ્રિકોટ, માલ્ટા વગેરેની શ્રેષ્ઠત્તમ ગુણવત્તાની ઉપજ માટે વિખ્યાત છે. અને સૌથી મૂલ્યવાન છે, અહીંનું શુદ્ધત્તમ મિનરલ વોટર. બે કિલોમીટર દૂર આવેલાં બે અલગઅલગ ઝરણાંમાંથી પમ્પિંગ કરી અસલી મિનરલ વોટર અહીં લાવવામાં આવે છે. એ પાણી એટલું શુદ્ધ અને ખનિજ તત્વોથી ભરપૂર છે કે, નિષ્ણાંતોએ કોઈ જ પ્રકારની છેડછાડ નહીં કરવાની સલાહ આપી. માત્ર વોટર ફિલ્ટર જ મૂકાયું જેથી તેનાં ઉપકારક તત્વો જળવાઈ રહે. અહીં જવાનું થાય તો ભૂલથી પણ કહેવાતાં મિનરલ વોટરની બોટલ મંગાવશો નહીં.

*મિસ્ટી માઉન્ટેન* જવું હોય તો એક-બે દિવસ પર્યાપ્ત નથી. અહીંયા ત્રણ-ચાર કે પાંચ નાઈટનો સ્ટે હોય તો આનંદ બેવડાઈ જાય. એટલાં દિવસ કરવું શું? વેલ, હિમાલયના દૈવી વાતાવરણના ઘૂંટડા ભરવા. અહીં, ગેમ ઝોન છે જેમાં બેડમિન્ટન, કેરમ, ચેસ, ટેબલ ટેનિસ રમી શકાય. એક નાની એવી લાયબ્રેરી પણ છે. અહીંથી ત્રણેક કિલોમીટરની સખ્ત ચઢાઈ કરીને લંકેશ્વર મંદિરે જઈ શકાય. ત્યાંથી હિમાલયનો 360 ડિગ્રી વ્યૂ મળે છે. એ એવી જગ્યા છે જેના વિશે તમે કલ્પના પણ ન કરી હોય. રીતસર કલ્પનાતિત. જઈ ને પરત આવતા 4-5 કલાક થાય પણ મહેનત વસૂલની ગેરેન્ટી. ઉપરાંત આ રિસોર્ટને બેઝ કેમ્પ બનાવી ને આસપાસ ઘણું જોઈ શકાય. પાતાલ ભુવનેશ્વર, હાટકાલી મંદિર, ચૌકોરી, સૂર્ય મંદિર, મુક્તેશ્વર, બિનસર જેવાં સ્થળોમાંથી રોજ એક-બે જગ્યાએ નિરાંતે જાઓ તો મજો જ પડે. મે-જૂન દરમિયાન રિસોર્ટ પર એડવેન્ચર એક્ટિવિટીઝ થાય. રેપલિંગ, હાઈકિંગ, ટ્રેકિંગ, વિલેજ વૉક વગેરેનો આનંદ સપરિવાર ઉઠાવી શકાય. બર્ડ વૉચિંગ પણ કરી શકાય છે. *મિસ્ટી માઉન્ટેન* સસ્તું નથી તો મોંઘુ પણ નથી. અમે જ્યાં રોકાયા એ ફેમિલી કોટેજમાં ત્રણ બેડરૂમ, એક કિડ્સ રૂમ અને વિશાળ હોલ હતો. ટેરિફ સાત હજાર જેવું હતું. ફૂડ થોડું મોંઘું છે પણ આ જગ્યાની સુંદરતા અને પ્રાકૃતિક ઐશ્વર્ય માટે બધું જ પરવડે.


મિસ્ટી માઉન્ટેન સંપર્કસૂત્ર: 
કવિતા ગોયલ, 
મોબાઈલ:  +919910345220
http://themistymountains.in

Jhaltola and The Misty Mountain: The soulful experience

The Kumaon Himalayas divine pleasure-trip 

If you want to feel Himalayas, breathe it and live it, don't miss to visit this place


The fundas to travel differ from person to person. Someone may be interested in sightseeing. On getting up from bed in a Hotel, a whole day planning begins. It's well decided before the night. One tries to visit maximum places possible in a day. A journey from sunrise-points to sunset- point. It includes boating and riding too. Spending three hours in a market and get the same things which are available in one's city at the half rate! Tries to find out Dominos or McDonald's outlets on a hill station! And there will be Toratora rides etc. for children. Everyone may have his own style, anyhow, I don't like such a style. It is a great pleasure for me to stay for five-seven days at a beautiful, isolated place and from there only one goes to visit one of the places according to suitability, to move into the forests with a guide for no reason. Just moving in this way I came across few wonderful places. I experienced such a feeling recently in 'The Misty Mountain' resort located at Jhaltola of Kumaon Himalaya, in Uttaranchal State.


It's our way to always opt for a popular destinations where there is a crowd and is a source of annoyance. But, you know there is an extraordinary happiness and peace when one, at ease, comes into contact with places situated at distant places and feel comfortable.  No doubt,  children will definitely ask for pizzas and rides. But they are required to be educated and trained. It is also one type of training to explain to them the importance of virgin territory and to cultivate their mentality to enjoy the uniqueness of such place. 'The Misty Mountain' is also such an unexplored place situated at the foothills of Jhaltola. Say, it's a heaven on the earth. It is amidst nature and there is a pure atmosphere all over. Reaching here, first thought occurs in the mind: 'The world we live in is so mean and  artificial! We don't realize the cost at which we live in luxury. We can't realize how much we lose.'

'The Misty Mountain' is the momentous experience, the unforgettable and unique experience. 160 k.m. away from Nainital Jhaltola was the Tea Estate once upon a time. The tea produced here was considered better than the tea of Darjeeling. This estate had already won the Gold Medal for producing the best tea of India. The rules and regulations for the tea estate are strict enough. You cannot alter your purpose. The tea farming was discontinued due to some geographical reasons. The field is extended to 1000 acre, the wealthy, private forest remained uncultivated. Forest and wealthy? Is it possible? Yes, definitely it can be. The jungle has 80% forest area. There are millions of Oak trees and special Buransh flowers from Uttaranchal. There are deers, porcupines and leopards (panthers). Above all there are more than 300 species of the birds in this area. 'The Misty Mountain Resort' has been constructed in such a way that one can view more than a dozen snow-clad mountain peaks from its almost all the rooms. One can have the mesmerizing views of the mountains and the peaks like Elephant Mountain, Gauri Mountain, Nandaghunti, Trishul, Mrugatungi, Nandadevi East-West, Panchaachooli could be enjoyed from here.


If we see the tourist map of Uttaranchal and Kumaon, we may not find a mention of Jhaltola.  Basically this private jungle belongs to the Rawat family. This is the property of Pandit Kishansinh Rawat and his brother Nainsinh Rawat, the explorer of many tracks by tracking in nineteenth century.  Google had also displayed the doodle of Nainsinh Raot last year. Harsh, the descendent of Rawat family, looks after of this jungle. Though the five acres land for the resort has been taken up on lease by Madhur Chhabra and his wife Ambika Chhabra.


Madhur Chhabra, associated with Hotel Business, wanted to launch altogether a different and offbeat resort, absolutely unique one. Meanwhile, he happen to meet Yash Rawat somewhere, who was his formerly classmate. While talking they turned out to the talk about Jhaltola. Harsh took Madhur to Jhaltola and 'The Misty Mountain' was born! Harsh's mother expressed  her desire that, 'Like typical tourist spot, no pollutions should be spread over here. There was the only condition, the abundance and lush vegetation of the jungle, must be kept intact and pristine, free from noise, hubbub and plastic or pollution. And the agreement was prepared accordingly. A location, four kilometers away from the main road was selected. There was no approach rough road even. One had to go there on foot. Therefore, a rough road was made where only a single four-wheeler can be plied.  Madhur himself is a lover of nature. Therefore, he took personal care that no tree is cut and gradually, step by step, 'The Misty Mountain', the heaven on the earth, is created.

Ambika & Madhur Chhabra

There are marvellous rooms, cottages and suites. A special care is taken for viewing in all of them. One has to agree that the food is exclusive. If you are a vegetarian, you have a daily celebration! You will find there each well-prepared  dish of green vegetables, a variety of Paneer (cottege cheese) or Kofta (a tasty preparation), total four types vegetables, pulse-rice, salad, raitu (a kind of dish made by curd), fulka roti (thin Indian pancake) and a hot sweetmeat item. In addition, as a bonus, over a dozen pickles prepared by Ambikaji,  including garlic and spicy red-green chilli pickles. The jam of local malta and chillis and many more items. You may wonder to have multi-choice breakfast. Ambikaji herself prapares the spices for the food. She herself works in the field for growing turmeric, chilli and capsicum. She also grows brinjals, peas, potetoes etc. Everything is produced by organic farming. This area is otherwise also famous for producing best quality of peach, apricot, malta (orange) etc. And most valuable is ever pure mineral water. The Mineral water is brought here by pumping at the two different springs, two kilometers away. The water is so pure and full of mineral qualities (elements) that it is advised to the experts that they will not be allowed to intervene in the matter. Only the water filter was installed so that its useful elements are preserved. If you happen to visit the place, don't take the so called mineral water bottles with you.


If you want to visit 'The Misty Mountain', one or two days will not be enough. If you stay for three-four or five nights, your joy is doubled. What to do during these time? Well, feel the divine atmosphere in Himalaya. There is a game zone. One can play carrom, chess, table tennis there. There is a small library for you. One can go to Lankeshwar Temple by going up and ascending hard path roughly at a distance of three kilometers. One can have 360 degree view of Himalaya from over there. The place is so beautiful that you would have never thought of before. Simply incredible. It takes 4-5 hours in going and coming back, but the physical exertion is worth. Moreover, making the resort a base camp one can enjoy many places around. You can visit one or two places daily, at ease, from among Patal Bhuvneshwar, Hatkali Temple, Chaukori, Soorya Temple, Mukteshwar, Binsar. Enjoyment is guaranteed. Adventure activities are undertaken during May-June at the resort. Rappelling, hiking, tracking, village-walk can also be enjoyed with family.  Bird watching is also a good time pass.

'The Misty Mountain' is neither inexpensive nor it is too much high-priced.  The family cottage, where we stayed, had three bedrooms, one kids' room and a large hall. The tariff was around seven thousand. No doubt the food is a bit expensive, however, one can definitely afford everything for the loveliness and natural divinity and magnificence of this place. After all, to be on cloud nine is beyond price!


 *-Kinner Aacharya, Author-Journalist.*


Misty Mountain : Contact : Kavita Goyal, Mobile:  +918810345220

जालतोला और मिस्टी माउंटेन : सिर्फ एहसास है यह रूह से महसूस करो...!

कुमाऊँ हिमालय के स्वर्ग की सैरगाह

हिमालय का घूँट भरना हो, उसे सांसों में बसाना हो और उसे जीना हो तो इस जगह ज़रूर जाएँ

-किन्नर आचार्य, लेखक-पत्रकार

यात्रा करने का सबका फंडा अलग-अलग होता है. किसी को साइट सीइंग में मज़ा आता है. सुबह होटल के रूम में उठते ही तुरंत दिनभर की प्लानिंग शुरू हो जाती है. एक रात पहले ही सबकुछ  निर्धारित होता है. एक दिन में संभव हो उतना ज्यादा देख लें. सनराइज पॉइंट से लेकर सनसेट पॉइंट तक का सफ़र. बोटिंग भी कर लेना और घुड़सवारी भी कर लेना. मार्किट में तीन घंटे निकलना और वहाँ से वही चीज़ लेना जो हमारे शहर में आधे दाम पर मिल रही होती है. हिल स्टेशन पर जाकर भी डोमिनोज या मैकडोनाल्ड्स के आउटलेट खोजना और बच्चों के लिए टोराटोरा की राइड्स. सबकी अपनी-अपनी स्टाइल होती है. मुझे ऐसी शैली पसंद नहीं है. कोई एक सुन्दर, आइसोलेटेड स्थान पर पाँच-सात दिन डेरा डालना और वहाँ से अनुकूलता से रोज़ एकाध जगह देख आना, किसी भी कारण के बिना जंगलों में गाइड को साथ लेकर घूमना मेरे लिए परमानंद है. हाँ! जहाँ 5-7 दिनों का पड़ाव हो वह जगह अव्वल दर्जे की होनी चाहिए. इसी तरह घुमते हुए मुझे कई अद्भुत जगहों का परिचय हुआ. हिमालय के जालतोला नामक स्थान पर स्थित दि मिस्टी माउंटेन रिसोर्ट में हाल ही में मुझे ऐसा ही अनुभव हुआ. दिव्य अनुभव. इंग्लिश में कहें तो A Divine Experience!


हमारी आदत है की हम हमेशा पोपुलर डेस्टिनेशन और भीड़-भाड़ वाले शोरगुल से भरे स्थान घूमने के लिए पसंद करते हैं. लेकिन एकांत एवं निर्जन जगहों का एक अलग ही आनंद होता है. बच्चे तो पिज़्ज़ा और राइड्स की ज़िद करेंगे ही. लेकिन उनका ख़याल रखना पड़ता है. वर्जिन प्लेस का महत्व, उसका आनंद लेने वाली मानसिकता भी एक प्रकार का संस्कार ही मानी जाएगी. जालतोला की गोद में स्थित दि मिस्टी माउंटेन ऐसा ही एक अनोखा स्थान है. कहना चाहिए कि धरती पर स्वर्ग है. यहाँ चारों तरफ़ प्रकृति का साम्राज्य है और सात्विक वातावरण का आधिपत्य है. यहाँ पहुँचते ही प्रथम विचार यही आता है : 'जिस संसार में हम रहते हैं वह कितना निम्नस्तरीय और कितना कृत्रिम है! हम कितना कुछ गंवाकर ऐशोआराम में खो जाते हैं!'


दि मिस्टी माउंटेन एक यादगार अनुभव है. अविस्मरणीय एवं अद्वितीय. नैनीताल से 160 किलोमीटर दूर स्थित जालतोला यानी एक ज़माने का Tea Estate. यहाँ की चाय दार्जिलिंग से भी बेहतर मानी जाती है. भारत की श्रेष्ठतम चाय के लिए इस स्टेट को गोल्ड मेडल भी मिल चूका है. टी स्टेट के नियम बहुत कड़े होते हैं. यहाँ आप कोई बदलाव नहीं कर सकते. भौगोलिक कारणों से चाय की खेती बंद होने के बाद 1000 एकड़ में फैला यह वैभवपूर्ण रहस्यमय जंगल ऐसे ही पड़ा रहा. जंगल और वैभवपूर्ण? हो सकता है, बिलकुल हो सकता है. यह जंगल 80% वनों से आच्छादित है. यहाँ ओक और उत्तराँचल के विशिष्ट फूल बुरांश के लाखों वृक्ष हैं. हिरण और सेही तथा तेंदुए हैं वैसे ही 300 से भी ज़्यादा प्रकार के पक्षी भी हैं. मिस्टी माउंटेन रिसोर्ट इस तरह से बना है कि उसके ऑलमोस्ट हरेक कमरे से हिमालय के एक दर्जन से भी ज़्यादा हिमाच्छादित उत्तुंग शिखर निहारे जा सकते हैं. हाथी पर्वत, गौरी पर्वत, नंदाघूंटी, त्रिशूल, मृगतुंगी, नंदादेवी ईस्ट-वेस्ट, पंचाचूली जैसे अनेक शिखरों का मंत्रमुग्ध कर देने वाला व्यू यहाँ से देखने को मिलता है.

रिसोर्ट से हिमालय का अद्वितीय नज़ारा एवम रूम का दृश्य

उत्तरांचल और कुमाऊँ का टूरिस्ट मैप देखें तो जालतोला का उल्लेख भी उसमें शायद नहीं होगा, मूलतः यह प्राइवेट जंगल रावत परिवार की संपत्ति है। उन्नीसवीं सदी में ट्रेकिंग करके अनेक मार्ग खोजने वाले पंडित किशन सिंह रावत और उनके भाई नैन सिंह रावत की प्रॉपर्टी। पिछले साल गूगल ने नैन सिंह रावत का डूडल भी रखा था। रावत परिवार के वंशज हर्ष रावत इस जंगल की देखभाल करते हैं। हालाँकि रिसोर्ट के लिए पाँच एकड़ जमीन मधुर छाबड़ा और उनकी पत्नी अंबिका छाबड़ा ने लीज पर ली हुई है।

Ambika & Madhur Chhabra

होटल बिजनेस से जुड़े मधुर छाबड़ा उस समय एकदम ऑफबीट रिज़ॉर्ट शुरू करना चाहते थे। बिल्कुल हटकर। उसी समय उनके पोते के पूर्व क्लासमेट यश रावत कहीं मिल गए। बातों-बातों में जालतोला की चर्चा हुई। मधुर को जगह दिखाने हर्ष जालतोला ले गया और मिस्टी माउंटेन का जन्म हुआ। हर्ष की माँ की इच्छा थी कि यहाँ टिपिकल टूरिस्ट स्पॉट जैसा प्रदूषण नहीं फैलाना चाहिए। घुटन, शोरशराबा और प्लास्टिक और प्रदूषण से मुक्त इस जंगल की प्राकृतिक समृद्धि और संपदा बनाए रखना उनकी शर्त थी। उसी के अनुरूप अनुबंध किया गया। मुख्य सड़क से चार किलोमीटर दूर एक सुंदर जगह पसंद की गई। कच्चा रोड भी वहाँ तक नहीं था, पैदल ही जाना पड़ता था। इसलिए एक कार चल सके ऐसा कच्चा रास्ता बनाया गया। मधुर स्वयं चुस्त प्रकृतिप्रेमी हैं इसलिए एक भी वृक्ष काटा न जाए इस बात का विशेष ध्यान रखा गया और धीरे-धीरे पृथ्वी के स्वर्ग, जिसका नाम मिस्टी माउंटेन है, की रचना हुई।


यहाँ अद्भुत रूम्स, कॉटेज और स्यूट्स हैं। उन सभी में व्यू का विशेष ध्यान रखा गया है। फूड के लिए लाजवाब के सिवा कोई दूसरा शब्द नहीं है। अगर आप वेजिटेरियन हैं तो मजे ही मजे। भोजन में ग्रीन वेजिटेबल की एक डिश होती है, पनीर तथा कोफ्ते की वेरायटी होती है, कुल चार सब्ज़ियाँ, दाल-चावल, सलाद, रायता, तवा रोटी और एकाध गर्मागर्म स्वीट, और बोनस के रूप में अंबिकाजी के हाथों से बनाए हुए एक दर्जन से भी ज़्यादा स्वादिष्ट अचार। लहसुन का भी और लाल-हरी मिर्ची का भी अचार, स्थानीय माल्टा का जैम, मिर्ची का जैम और दूसरा बहुत कुछ। ब्रेकफास्ट में भी अनेक विकल्प मौजूद होते हैं। भोजन के लिए मसाले तो अंबिकाजी ख़ुद तैयार करती हैं। हल्दी और मिर्ची की ख़ुद ही खेती करती हैं। बैंगन और मटर, आलू आदि भी उगाए जाते हैं। सबकुछ ऑर्गॅनिक। यह क्षेत्र वैसे भी पीच, एप्रिकॉट, माल्टा आदि की श्रेष्ठतम गुणवत्ता की पैदावार के लिए मशहूर है। और सबसे मूल्यवान है यहाँ का शुद्धतम मिनरल वॉटर। दो किलोमीटर दूर स्थित अलग-अलग झरनों से पंपिंग करके असली मिनरल वॉटर यहाँ लाया जाता है। वह पानी इतना शुद्ध और खनिज तत्वों से भरपूर होता है कि विशेषज्ञों ने किसी भी प्रकार की छेड़छाड़ न करने की सलाह दी है। केवल वॉटर फिल्टर ही लगाया गया है ताकि उसके लाभदायक तत्व बने रहें। यहाँ जाना हो तो भूल से भी तथाकथित मिनरल वॉटर की बोटल ना मँगवायें.

मिस्टी माउन्टेन और हम सब

मिस्टी माउंटेन जाना हो तो एक-दो दिन पर्याप्त नहीं हैं। यहाँ तीन-चार या पाँच नाइट का स्टे हो तो आनंद दोगुना हो जाता है। इतने दिन किया क्या जाए वैल, हिमालय के दिव्य वातावरण के घूँट भरे जा सकते हैं। यहाँ गेम जोन है जिसमें बेडमिंटन, केरम, चैस, टेबल टेनिस खेला जा सकता है। एक छोटी लाइब्रेरी भी है। यहाँ से तीन किलोमीटर की दुर्गम चढ़ाई करके लंकेश्वर मंदिर जा सकते हैं। वहाँ से हिमालय का 360 डिग्री व्यू दिखाई देता है। वह ऐसी जगह है जिसके बारे में आप कल्पना भी नहीं कर सकते। वास्तव में कल्पनातीत। देखकर वापिस आने में 4-5 घंटे का समय लगता है, लेकिन मेहनत वसूल होने की गैरंटी है। इसके बाद इस रिज़ॉर्ट को बेसकैंप बनाकर आस-पास बहुत कुछ देखा जा सकता है। पाताल भुवनेश्वर, हाटकाली मंदिर, चैकोरी, सूर्य मंदिर, मुक्तेश्वर, बिनसर जैसे स्थानों में से रोज एक-दो जगहों पर शांति से घूमने में आनंद आ जाता है। मई-जून के दौरान रिज़ॉर्ट पर एडवेंचर एक्टिविटी भी होती हैं। रेपलिंग, हाइकिंग, ट्रेकिंग, विपेज वॉक आदि का आनंद सपरिवार उठाया जा सकता है। बर्ड वाचिंग भी की जा सकती है। मिस्टी माउंटेन सस्ता नहीं, तो महंगा भी नहीं है। हम जहाँ ठहरे थे उस फैमिली कॉटेज में तीन बैडरूम, एक किड्स रूम और बड़ा हॉल था। टैरिफ सात हजार जितना था। फूड थोड़ा महंगा है, लेकिन इस जगह की सुंदरता और प्राकृतिक ऐश्वर्य के लिए किफायती है।


For More Details, Click The Link Given Below: 

http://themistymountains.in

-हिंदी अनुवाद : प्रवीण शर्मा

मिस्टी माउंटेन संपर्कसूत्र : 
कविता गोयल, 
मोबाइल: +919910345220

અસલી આરોપનામું: લેખકડો સ્વીકારે છે કે, એ મુગ્ધાઓ પાસેથી તેનાં ન્યૂડ વિડીયો મંગાવે છે!

હું ભૂલપ્રુફ છું, મને સ્વપ્નદોષ થાય તો પણ એ બીજાનો દોષ હોય અને મારી ફાંદ વધે તો પણ અન્યનો જ વાંક હોય: લેખકડો

મોરારિબાપુ મારી પૂજા કરે છે, મોદી-રૂપાણી મને વાંચીને જ પોલિસી બનાવે છે, મારા સિવાયનું આખું જગત તુચ્છ છે: ઢગો યુવા લેખકડો*

ખાસ મુલાકાત: કિન્નર આચાર્ય

છેલ્લાં પચ્ચીસ વર્ષથી પોતાની જાતને *યુવા લેખક* ગણાવતાં ઢગા લેખકડાએ ખરેખર ઉપાડો લીધો છે. 24 કલાકમાંથી 25 કલાક આત્મશ્લાઘામાં રત રહેતા અને પોતાની *જય* બોલાવતા તથા પોતાના માટે જ *જય હો* ના નારા લગાવતા આ નારસિસિસ્ટના ફિક્સિંગવાળા ઇન્ટરવ્યૂ તમે જોયા. અન્ડર આર્મ બોલિંગ અને પીઠઠુંઓ દ્વારા પૂછાતાં આઇસક્રીમ જેવા પ્રશ્નો વચ્ચે લેખકડો સેન્ચ્યુરી મારે એમાં નવાઈ નથી. પણ મેં જે આરોપ ઘડ્યા છે તે અસલી છે અને લેખકડો પણ આ કાલ્પનિક "આપ કી અદાલત"માં ભરપૂર ખીલ્યો છે. પ્રથમ ભાગ આ સાથે જ વાંચો. બાય ધ વે, મારે કોઈ હનુમાન જયંતિ કે અસ્મિતા પર્વની જરૂર નથી, આ ઇન્ટરવ્યૂનો બીજો ભાગ હું નવરો પડું ત્યારે આવી જશે. ત્યાં લગી લેખકડાનું મહોરું ઉતારતો આ સ્ફોટક ઇન્ટરવ્યૂ વાંચો.


*કિન્નર આચાર્ય: લેખકડા, તારી સામે પ્રથમ આરોપ એ છે કે, તારી ડ્રેસિંગ સેન્સ એકદમ વાહિયાત,  મિથુન અને ગોવિંદા ટાઈપ છે...*

લેખકડો: ... ખોટી વાત. કલરની મારી સેન્સનો જગતમાં જોટો જડે એમ નથી. ઇન ફેક્ટ, મારી તમામ બાબતો એવી છે કે, જેનો જોટો આખા બ્રહ્માંડમાં ન મળે. અખિલ બ્રહ્માંડમાં હું જ એક વિરલ છું. હું એકમેવ અને અદ્વિતીય છું... હું હું છું. હું એટલે હું. હું જ સૃષ્ટિનો સર્જનહાર અને હું જ પાલનહાર. પૃથ્વી આખી શેષનાગની પીઠ પર ટકેલી છે એ અફવા તમે સાંભળી હશે, વાસ્તવિકતા એ છે કે, એ મારી પીઠ પર ટકી છે. દેવતાઓનો રાજા પણ ઇન્દ્ર નહીં, હું છું. હું હું હું ....

 *કિન્નર આચાર્ય: લેખકડા... આપણે તારી ડ્રેસિંગ સેન્સ વિશે વાત કરતા હતા...*

લેખકડો: તો હું ક્યાં આખા બ્રહ્માંડની વાતો કરું છું! હું એમ કહું છું કે, તમે પિત્તળભેજા અને બેવકૂફ છો, તમને રંગની સમજ નથી. હું પીળું પેન્ટ અને જામ્બલી ટીશર્ટ પહેરું છું. ક્યારેય જોયું તમે? રંગશાસ્ત્ર મુજબ એ જગતનું સૌથી કાતિલ કલર કોમ્બિનેશન છે. ગ્રાસ ગ્રીન પાટલુન અને લેમન યેલ્લો શર્ટ પહેરું ત્યારે લોકો અવશ્ય પૂછે કે, ક્યાંથી લીધું? હું ક્યારેય કોઈને કહું નહીં કે, મેનહટનના શો રૂમમાં હું સ્કેચર્સના શૂઝ લેવા ગયો તો એ માત્ર 225 ડોલરના આવ્યા. પછી પણ મારી પાસર અઢારસો ડોલર બચ્યા. ખિસ્સામાં ભાર લાગતો હતો એટલે મેં હળવું કરવા 300 ડોલરના બે પરફ્યુમ્સ પરચેઝ કર્યા. એક ટોબેકો અને ગ્રીન એપલનું કોમ્બિનેશન છે અને બીજું લેવેન્ડર પ્લસ મિસ્ટ ફ્લોરલનું મિક્સ. પછી જે કરન્સી બચી તેમાંથી મારી સાત-આઠ ફ્રેન્ડ્સ માટે લૉન્જરિઝ લીધી. યુ નૉ, હું તો ઇટાલીથી જ અન્ડરવેર લઉં. 60 ડોલરનું જ આવે પણ પહેરવામાં બહુ કમ્ફર્ટેબલ...

 *કિન્નર આચાર્ય: ... પણ મેં સાંભળ્યું છે કે, તમે ખાદીના 30 રૃપિયાવાળા રંગબેરંગી ચડ્ડા જ પહેરો છો...*

લેખકડો: વ્હોટ રબ્બીશ! આવી ગેરમાહિતી જ સમાજના પતનનું મૂળ છે. આવી વાતો ફેલાવનાર સામાજિક જવાબદારીનો મતલબ નથી સમજતા. ભારતનું આમાં જ પતન થયું. તમે વેસ્ટર્ન વર્લ્ડ તરફ જુઓ જરા. એ લોકો કેમ આગળ છે? કારણ કે, તેઓ સ્વયંશિસ્તમાં માને છે...

 *કિન્નર આચાર્ય: આપણે તમારી ડ્રેસિંગ સેન્સ વિશે ચર્ચા કરતા હતા...*

લેખકડો: હા! તમે ચર્ચા શા માટે ઓફફટ્રેક કરો છો? જુઓ, હું તો ન્યૂ યોર્કથી કોન્ડમ પણ રંગબેરંગી લઈ આવું છું અને પહેરીને મારી રીડર્સને પ્રસાદી તરીકે આપું છું. મારા જીવનમાં દરેક બાબતમાં ટેસ્ટ હોય છે. મારી પાસે જેટલાં રંગના શર્ટ-પેન્ટ છે એટલા કલર્સ તમને એશિયન પેઇન્ટ્સના શેડ કાર્ડમાં પણ જોવા નહીં મળે. અરે! કોરલ ડ્રો કે કોરલ પેઇન્ટમાં પણ એટલાં કલર્સ બનતા નથી. મારા ટી શર્ટનો કલર એટલો યુનિક હોય છે કે, એ રંગનું તમને એક પણ કપડું શહેરમાં ન મળે. ડિઝાઇન પણ એવી જ અદ્દભુત. સિંહ-વાઘના ફોટાવાળા તો ઠીક, હું તો શિયાળ અને વરુવાળા ટી શર્ટ પણ પહેરું છું.

 *કિન્નર આચાર્ય: તમારા પર આરોપ છે કે, 100 કિલોમીટર દૂરના કોઈ સ્થળે તમારે ભાષણ આપવાનું હોય તો કાર્યક્રમના સમયના બે કલાક પહેલા નીકળવાને બદલે તમે છેક છેલ્લી ઘડીએ નીકળો છો અને આયોજકોના ફોન આવે તો ટ્રાફિકથી લઈ અને બહાના ફટકારો છો. વળી સ્વયંશિસ્ત અને ડિસીપ્લીન વગેરેની ફિલસૂફી પણ હાંકતા હોવ છો...*

લેખકડો: આ આરોપ સાવ સાચો છે. પણ તમે કારણ જાણવા ક્યારેય પ્રયત્ન કર્યો? મારે કેટકેટલાં અગત્યના કામ હોય છે! છનુંડી વાંચકડીઓ જોડે લાંબી-લાંબી વાતો ન કરું તો એ બધી આત્મહત્યા કરી લે! ફેસબુક પર આપવડાઈ ન કરું તો મારું પાચનતંત્ર ખોરવાઈ જાય. આજે નરેન્દ્ર મોદી અને વિજય રૂપાણી પણ મારા લેખો વાંચી ને મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લે છે. મોરારિબાપુ મને ગુરુતુલ્ય માને છે. નવી પેઢી પ્રત્યે મારી જવાબદારીઓ છે, ગુજરાતના યુથને સંપૂર્ણપણે નંગુપુંગુ કરવાના મેં શપથ લીધા છે. જુઓ, એક મનુષ્યની ભીતરમાં ગુણ-અવગુણનો ભંડાર ધરબાયેલો હોય છે. એક સર્જક ધારે તો એ લખ્ખણ કે અપલખ્ખણ જાગૃત કરી શકે. મેં એમની ભીતરના કામદેવ અને રતિને જગાડવા પ્રણ લીધું છે, એ સિદ્ધ કરવા હું મારા અંગેઅંગ ઘસી નાંખીશ! મારા જીવનના ત્રણ અગ્રતાક્રમ છે: એક, સેક્સ. બીજું, ફેસબુક. ત્રીજું, મારા સિવાયનું શેષ વિશ્વ કેટલું ક્ષુલ્લક છે એ વિશે જગતને ભાન કરાવવું. આ ત્રણેય માટે મારે સમય ફાળવવો પડે. પ્રવચનો અને લેખો વગેરે તો આ ત્રણેય ઉદ્દેશ્યને સિદ્ધ કરવાનું પ્લેટફોર્મ માત્ર છે.

 *કિન્નર આચાર્ય: તમે ભારતને દંભી ગણાવો છો પણ તમે પોતે જ જગતના પ્રથમ ક્રમના દંભી છો, એવો તમારા પર આરોપ છે...*

લેખકડો: સાવ ખોટી વાત. હું દંભપ્રુફ, ભૂલપ્રુફ છું. જે છનુડી મારી સાથે સૂવા માટે તૈયાર હોય એના ટોપલેસ અને બોટમલેસ વિડીયો હું વ્હોટ્સએપ્પ પર પહેલાં મંગાવી લઉં છું. બધું મને અનુકૂળ હોય તો જ હું સૂવાની હા કહું છું. તમે ઇચ્છો તો મારા મોબાઈલમાં આવું આખું કલેક્શન જોઈ શકો. હા! આ વીડિયો કોઈને મોકલી ન શકું. એટલી ઈમાનદારી મેં હંમેશા રાખી છે! આમાં દંભ ક્યાં આવ્યો! હું હંમેશા નિખાલસ રહયો છું. પાટીદાર અનામત આંદોલન પર લખતાં મારી રીતસર ફાટી રહી હતી. મારા પ્રવચનના 80℅ આયોજકો પટેલિયાવ હોય. હું લખું તો મારા રોટલાં બંધ થઈ જાય. છેવટ સુધી મેં એકપણ લેખ ન લખ્યો અને એક સાદી ફેસબુક પોસ્ટ સુદ્ધાં ન લખી. ભાજપ જીતશે એવો ભરોસો ન હતો. એટલે એનાં વખાણ પણ કેમ કરવા! જો કે, પરિણામ આવ્યા પછી મેં એક જ પોસ્ટમાં બધાંના વખાણ કરી દીધા. કોઈ સાથે બગાડવું શા માટે! આમ પણ બધા જાણે જ છે કે, હું તળિયા વગરનો લોટો છું. પછી ખોટી હોંશિયારી શા માટે કરવી! આટલી હદની છે મારી નિખાલસતા. પદ્માવત પર કશું જ કહેતા હું ધ્રૂજતો હતો. બધું સાવ ઠંડુ પડી ગયું પછી મેં લખ્યું. એ પણ ફિલ્મ પર જ, કરણી સેના વિશે લખું તો મને અપચો થઈ જાય. દંભ મને ફાવતો જ નથી. મારા પપ્પાને હું બેફામ ગાળો દઉં છું, ઢોરમાર મારુ છું અને એટલે જ માતા-પિતા પર પુસ્તકો તથા લેખો લખું છું. આટલું એમના વિશે લખ્યા પછી તો મને એમને ઢીબવા માટેનો અધિકાર આપોઆપ મળી જ જાય. આમાં દંભ ક્યાં આવ્યો?

 *કિન્નર આચાર્ય: મોટાભાગના લોકોને એવું લાગે છે કે, જે વિષયમાં તમને કશી જ ગતાગમ નથી એ વિષયો પર પણ તમે સતત ભરડ્યા કરો છો...*

લેખકડો: મને ખ્યાલ આવી ગયો કે, તમે સંગીત, ક્રિકેટ, રાજકારણ જેવા સબ્જેક્ટસની વાત કરો છો. જુઓ, મેં એક વખત કહ્યું હતું કે, આદિત્ય પંચોલી ખરેખર દિલીપ કુમાર કરતા સારો એક્ટર છે. એ સત્ય જ કહ્યું હતું. સંગીત મારા માટે માત્ર રસનો જ નહીં, આત્મા સાથે જોડાયેલો વિષય છે. મને તેનો ઊંડો અભ્યાસ છે. મારી કારમાં અને મોબાઈલમાં હું હંમેશા બપ્પી લહરીના કંપોઝિશન સાંભળું છું, એમને હિન્દી ફિલ્મોના સર્વોત્તમ સંગીતકાર માનું છું. સેકન્ડ ફેવરિટ છે, લક્ષ્મીકાન્ત - પ્યારેલાલ. હું લખી ચૂક્યો છું કે, સુનિધિ ચૌહાણ તો લતા મંગેશકર કરતાં પણ મહાન ગાયિકા છે. એ સો ટકા સત્ય છે. હું લતાને સિંગર માનતો જ નથી. હિમેશ રેશમિયા અને મોહિત ચૌહાણ વાસ્તવમાં સોનુ નિગમ કરતાં સારા સિંગર્સ છે એવું પણ મેં લખ્યું હતું અને તમે કહો છો કે, મને મ્યુઝિકનું નૉલેજ નથી. અખિલેશ યાદવ ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભા જીત્યા ત્યારે મેં લખ્યું કે, આ યુવાનમાં જબરો સ્પાર્ક છે, દસ વર્ષથી હું લખું છું કે, રાહુલ ગાંધી હવે ઈમપ્રૂવ કરી રહ્યાં છે. કોઈ માને નહીં તો હું શું કરું! ભલે મેં ક્યારેય બોલ-બેટ ઝાલ્યા ન હોય, મને ક્રિકેટનું ઊંડું નૉલેજ છે. મને સાયકલ પણ ચલાવતા નથી આવડતી, બાઇક અને સ્કૂટી કે કારની વાત જ ન કરશો. પણ, હું ડ્રાઈવિંગની થ્રિલ પર લેખ જરૂર લખું છું! સોળ વર્ષ સુધી મને ચડ્ડી પહેરતાં આવડતું નહોતું અને નંગોપુંગો જ રખડતો પણ ફેશન પર આજે ય લેખો ઘસડું છું. એવો કોઈ વિષય જ નથી જેનું મને જ્ઞાન ન હોય. હું ધૂળથી બ્લેક હૉલ સુધીની તમામ બ્રહ્માંડની દરેક બાબતો પર સંપૂર્ણ પ્રભુત્વ ધરાવું છું. મેં અગાઉ જ કહ્યું કે, સમસ્ત સૃષ્ટિ મારું જ સર્જન છે. મારા જ સર્જન અંગે મને જાણકારી ન હોય એવું તમે માની શકો?

 *કિન્નર આચાર્ય: તમે આવડા ઢગા હોવા છતાં હજુ કુંવારા શા માટે છો? કોઈ યોગ્ય પાત્ર મળ્યું નથી? શું એટલે જ બધે મોઢું મારતા ફરો છો?*

લેખકડો: કરેક્શન: હું કુંવારો નહીં, અપરિણીત છું. સાવ સાચું કહું તો ચારેક છોકરી સાથે મને પ્રેમ થયો પણ એ બધી મને ઓળખી ગઈ! મિત્રોના કહેવા મુજબ, મારે એમને સમય આપવો જોઈતો ન હતો. બધી એમ જ કહે છે કે, હું અત્યંત સેલ્ફ સેન્ટર્ડ, બોરિંગ, નારસિસિસ્ટ છું. એકે તો એવું કહ્યું કે, હું ચાર લીટી બોલું તેમાંથી છ લીટી અસત્ય બોલું છું. કહું છું ને, મને બરાબર ઓળખી ગઈ. પણ મને ચિંતા નથી, મારી ઘણી વાચીકા છે, હું છુટ્ટક ભોજનમાં રોજ નવી વાનગી અજમાવું છું. દેવની દયા. કામદેવની કૃપા. મારા ઘરનું નામ જ મારે "કામદેવ કુંજ" રાખવું છે.

*કિન્નર આચાર્ય: તમે 45-46 વર્ષના ઢગા હોવા છતાં તમારી જાતને "યુવા લેખક" શા માટે કહો છો? સતત પચ્ચીસ વર્ષથી પોતાના માટે આ શબ્દ પ્રયોગ કરતા તમને શરમ નથી આવતી? આ ન્યાયે તો સલમાન અને આમિર પણ ન્યૂકમર ગણાય...*

લેખકડો: સલમાન અને શાહરૂખ જેવા તુચ્છ લોકો સાથે મારી તુલના કરી તમે મારું અપમાન કરી રહ્યાં છો. બીજું, આજે પણ મારી કામશક્તિ કોઈ 24 વર્ષના યુવાનને શરમાવે તેવી છે. એઇટ પેક બોડી છે. વચ્ચે શરીર વધી ગયું હતું પણ એ માટે હંમેશા બીજા લોકો જવાબદાર હોય છે. મને સ્વપ્નદોષ થાય કે શીઘ્રસ્ખલન કે પછી ટાલ પડે, મારો દોષ હોતો જ નથી. કારણ કે, હું પૂર્ણ પુરુષોત્તમ છું. મારું શરીર મારા કારણે વધે જ નહીં. હું તો કાંઈ ખાતો જ નથી. શિખંડ ખાઉં તો માંડ અર્ધો કિલો ખાઈ શકાય. માત્ર ચાર કેરી અર્ધો લિટર દૂધમાં નાંખું, તેમાં મુઠ્ઠી એક બદામ નાંખું અને ખાંડ નાંખી, શેઈક બનાવી ને ગળચી જાઉં. તપેલી ભરીને શાક, ચાર-છ રોટલી, તગારું એક દાળ અને એક મોટો વાટકો ચટણી. સાત્વિક આહાર, ઊચ્ચ વિચાર. આ મારી ફિટનેસનું રહસ્ય. રાત્રે ભોજન સ્કિપ કરું, મોટાભાગે પિઝા કે બર્ગર કે એવો સાદો ખોરાક જ લઉં. વિસ વર્ષના યુવાન જેવા કપડા પહેરું, એમની જેમ જ રાતદિવસ છનુડીને સુવડાવવાની વેંતરણમાં હોઉં. તો મારી જાતને યુવા કહેવાનો મને જન્મસિદ્ધ અધિકાર છે. આજથી વિસ વર્ષ પછી તો હું યુવા નહીં બલ્કે બાળ લેખક ગણાતો હોઈશ. મારી ઉંમર ઘટતી જાય છે. કોઈ માને કે નહીં પણ હું જ કલ્કિ અવતાર છું.

*કિન્નર આચાર્ય: ગુજરાતની નવી પેઢીને તમારો શો સંદેશ છે?*

લેખકડો: સંદેશ સ્પષ્ટ છે: કપડાં ઉતારો. હું પણ રોજ ઉતારું છું. જ્યાં લગી નગ્નતા અપનાવીશું નહીં ત્યાં લગી પશ્ચિમ જેવી પ્રગતિ સંભવ નથી. હું તો વિદેશ ફરવા જાઉં ત્યારે અચૂક સમુદ્ર બીચ પર પહોંચી જાઉં, ત્યાં ટુ પિસ કે વન પિસમાં ટીનેજર્સ ઘૂમતી હોય તેનાં સેંકડો ફોટોઝ છાનામાના ખેંચી ને મિત્રોને મોકલું છું. અલગ અલગ એંગલથી એવાં ફોટોઝ પાડું કે, લોકો ખુશ થઈ જાય. મારા એક ડઝન પર્સનલ મિત્રોના મોબાઈલમાં તમે ચેક કરી શકો છો. હું નગ્નતા વહેંચતો ફરતો આધુનિક ફકીર છું. હું ઈચ્છું છું કે, મારી હયાતીમાં જ મને નગ્ન ગુજરાત જોવા મળે. એ જ દિશામાં હું 20 વર્ષથી પ્રયત્નશીલ છું. મારી મહત્વાકાંક્ષા છે કે, દરેક ગુજરાતી દંભી બને. દંભ પર મારો આખો કારોબાર ચાલે છે. યુથને મારી અપીલ છે કે, કામ છોડીને પણ મારી જેમ સોશિયલ મીડિયામાં જાતનું માર્કેટિંગ કરતા રહો. લખવું હોય તો યુથને ગલગલીયા થાય તેવું લખો, સફળતાની એ ગુરુચાવી છે. કોઈપણ મુગ્ધા જીવનની કોઈ આંટીઘૂંટીથી પરેશાન હોય તો તેમણે નિઃસંકોચ મને ટોપલેસ વિડીયો વ્હોટ્સએપ્પ કરવો. આ જ રીતે મેં અનેક ફિમેલ રીડર્સનો ઉદ્ધાર કર્યો છે. મારી હકિકત લોકો સુધી પહોંચાડવાનું સદ્દભાગ્ય તમને સાંપડ્યું એ તમારા માટે મોટી વાત ગણાય. જરૂર તમેં પૂર્વજન્મમાં પૂણ્યો કર્યા હશે.

દેશી ગૌવંશના અસલી-પ્રતિબધ્ધ રખેવાળો

ગીર ગાયના દૂધમાંથી પાંચ કિલોની બર્થ ડે કેક ... દેશી ગાયનાં ઘીમાંથી મોહનથાળ અને ગુલાબ જામ્બુ ... ગોબરમાંથી એન્ટી રેડિએશન ટેબ્લેટ ... કોસ્મેટિક્સ , બ્યુટી કિટ  અને બીજી અગણિત પ્રોડક્ટ્સ .... આપણે ધારીએ છીએ તેના કરતા અનેકગણાં પ્રયોગો ગુજરાતમાં આ ક્ષેત્રમાં  રહ્યાં છે. દેશી ગૌ - વંશ વિષે તમે અગાઉ ક્યાંય નહીં  જાણેલી વાતો...

હજારો ગાયોની વિનામૂલ્યે સેવા-સુશ્રાૃષા કરી ચૂકેલા યુવાન મિતલ ખેતાણી કહે છે ઃ ‘’ગાયો તો માત્ર પંચગવ્યના ઉપયોગથી જ બચી શકશે. શાસ્ત્રોમાં ગાયોને ‘’ગૌધન’’ની ઉપમા મળી છે, ગાય એક પ્રકારનું ધન છે- જો તેનો યોગ્ય ઉછેર થાય તો. અને મનુષ્ય સ્વાર્થી પ્રાણી છે, જો તેને ગાયમાંથી ઉપાર્જન થતું હશે તો જ ગાય બચી શકશે.’’ રાજકોટનાં મિતલ ખેતાણીની એનિમલ હેલ્પલાઈન ૨૦૦૫થી શરૃ કરીને આજ સુધીમાં રસ્તે રઝળતી ૩૮ હજાર ગાયોની સારવાર કરી ચૂકી છે. ગૌસેવાનો આ એક પ્રકાર છે.

ગૌશાળાનાં માધ્યમથી દેશી ગાય દ્વારા ક્રાંતિકારી કાર્યો કર્યા હોય તેવાં અનેક ઉદાહરણો જોવા મળે છે. જસદણ સ્ટેટના યુવરાજ સત્યજીત ખાચરની શિવરાજ વાડી ગીર ગૌશાળાને મુળ કચ્છના ગૌસેવક ઘનશ્યામ દાસ એ ચમત્કારીક સ્પર્શ આપ્યો છે. આજે તેમની પાસે ૧૫૦ ગીર ગાય છે અને કુલ ૭૦૦ ગાયોનું પંચગવ્ય તેઓ એકત્રીત કરે છે. તેમાંથી લેપ, સાબૂ, તેલ, દંતમંજન જેવી ૩૫ કોસ્મેટિક પ્રોડક્ટસ અને ૩૫ ઔષધિય ઉત્પાદનો બનાવે છે. દરરોજ ૨૦૦ લિટર ગીર ગાયનું દૂધ તેઓ રાજકોટ મોકલે છે. વલોણાથી પોતે ઘી બનાવે છે જે રૃપિયા ૧૫૦૦ના ભાવે વેંચે છે. માખણ નિષ્પન્ન થઈ ગયાં પછી વધેલી વલોણાની છાસ દસ રૃપિયે લિટર વેંચે છે જે લેવા માટે દરરોજ સવારે લાંબી કતારો લાગે છે. પંચગવ્યનો ઉપયોગ તેઓ પોતાની ખેતીમાં પણ કરે છે.

અમરેલી જિલ્લાનાં રાજુલા તાલુકાનાં વડ ગામે બાગાયતી ખેતી કરતાં પીઠુભાઈ બોરિચા પણ પોતાની ૧૫૦ વીઘાની ખેતીમાં પંચગવ્યનો ઉપયોગ કરે છે. એક સમયે તેમની પાસે ૬૫ આલા દરજ્જાની જાફરાબાદી ભેંસો હતી, હૃદયપરિવર્તન થયું અને બધી જ ભેંસો વેંચી ૨૨ ગીર ગાયો અને ત્રણ ઉત્તમ ધણખૂંટ ખરીદ્યા. આજે ખાતર તરીકે તેઓ ગૌમૂત્ર તથા ગોબરનો ઉપયોગ કરે છે, ડ્રિપમાં ગૌમૂત્ર ચડાવી દે છે અને આંબા, લીંબૂ, કેળા જેવાં પાકમાં ઉત્તમ ઉત્પાદન મેળવે છે.

ગીર ગાયના ઉછેરનું કેન્દ્રબિંદુ ગણાતા જામકા ગામનાં પરષોત્તમભાઈ સિદપરા પાસે ૧૦૫ ગીર ગાય છે અને તેમાંથી ઉપાર્જન મેળવવાની તેમની પધ્ધતિ સાવ નિરાળી છે. તેઓ ગાયનાં એક ટાઈમના દૂધ-ઘીનું વેંચાણ કરી નાંખે છે, બીજા ટંકના દૂધ-ઘીમાંથી દૂધના પેંડા, માવો, માવાનાં પેંડા, મોહનથાળ તથા ગુલાબજાંબુ જેવી વિવિધ વસ્તુઓ બનાવી તેનું વેંચાણ કરે છે. ૩૨ પ્રકારના ઔષધો દ્વારા બનતાં તેમનાં કાટલાંના લાડુ સૂવાવડી સ્ત્રીઓ માટે દેશ-વિદેશમાં જાય છે. તેમની મીઠાઈઓ માટે બબ્બે મહિનાનું વેઈટિંગ લિસ્ટ રહે છે. ગલ્ફનાં દેશોથી લઈને યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ, યુ.કે. નોર્વે અને ઓસ્ટ્રેલિયા સુધી તેમની પ્રોડક્ટસ જાય છે.

હા ! ગાય આજનાં યુગમાં પણ વ્યવસાયની ગ્ષ્ટિએ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. મોરબીનાં મનોજ પનારાએ એકસો કરતાં વધુ ગીર ગાયો રાખી છે. તેનું દૂધ લોકો ઘેર આવી લઈ જાય છે. વિરપર ગામે તેઓ ‘’વસુંધરા ગીર ગાય ગૌશાળા’’ ચલાવે છે. ગૌમૂત્ર આ વિસ્તારમાં ૨૦૦૦ રૃપિયા પ્રતિ બેરલ વેંચાય છે. મનોજભાઈમાંથી પ્રેરણા મેળવીને આ વિસ્તારનાં પચ્ચીસેક યુવાનોએ દસ-વીસ-પચ્ચીસ ગાયોથી આ વ્યવસાય શરૃ કર્યો છે અને તેઓ સફળ પણ થયા છે.

એક મનોજભાઈ મોરબીનાં છે તો એક કચ્છના પણ છે ! ભૂજ પાસેના માધાપરના વતની અને કચ્છના કૂકમા ગામે ‘’શ્રાી રામકૃષ્ણ ટ્રસ્ટ’’ના નેજા હેઠળ ગૌશાળા ચલાવતા મનોજ સોલંકી પાસે દેશી કાંકરેજ નસ્લની ૧૭૫ ગાયો છે, ૮૦ એકરમાં તેમની શાકભાજી-મસાલા-અનાજની ખેતી છે. અહીં તેઓ પ્રથમ દરજ્જાનાં ઓર્ગેનિક અનાજ-મસાલાનું ઉત્પાદન કરે છે. 

કાંકરેજ ગાયનું દૂધ ૪૫ રૃપિયે લિટર અને ઘી ૧૦૦૦ રૃપિયે વેંચે છે. પંચગવ્યમાંથી તેઓ લગભગ ૧૭૦ પ્રોડક્ટસ બનાવે છે જેમાં ફિનાઈલથી લઈને સાબૂ, ખેતીની દવા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. શ્રાી રામકૃષ્ણ ટ્રસ્ટ દ્વારા ૧૫થી ૨૦ પ્રકારનાં કોસ્મેટિક્સ, વીસેક જાતની દવાઓ અને ૧૫ આસપાસ ખેતીને લગતી પ્રોડક્ટસ બનાવે છે. અહીં ગોબર ગેસ આધારિત જનરેટર પણ મૂકાયું છે. યજ્ઞાશાળાનું નિર્માણ પણ થયું છે. મનોજ સોલંકી કહે છે ઃ ‘’ગાય જો ખેતીથી નોખી હોય અને ખેતી જો ગાયવિહોણી હોય તો એ બહુ સારી સ્થિતિ ન કહેવાય. બેઉ એકમેકનાં પૂરક છે.’’

એકઝક્ટલી. આ જ વાત રાજકોટની શ્રાીજીગૌશાળાએ પણ પૂરવાર કરી છે. આ ગૌશાળામાં કુલ ૧૬૪૦ ગાયો છે. બધી જ ગીર અને દેશી નસ્લની. અવેડાથી લઈ બધું જ ચોક્ખુંચણાક. દરેક ગાયનો આયુર્વેદિક પધ્ધતિથી જ ઉપચાર થાય. ગૌમૂત્રમાંથી સાબૂ, શેમ્પુ, ફિનાઈલ જેવી અનેક પ્રોડક્ટ્સનું તેઓ ઉત્પાદન કરે છે. ગૌમૂત્ર દ્વારા નિર્મિત દવાઓમાંથી છેલ્લાં વીસ વર્ષમાં સાત લાખ કરતાં વધુ દર્દીઓની તેમણે સારવાર કરી છે. 

ગૌશાળાનાં સંચાલક પ્રભુદાસભાઈ તન્ના કહે છે, ‘’દૂધ-ઘી તો અમે ગણતરીમાં જ લેતા નથી, ગાયનાં ગૌમૂત્ર અને છાણમાં જ એટલી તાકાત છે કે, તેનાં યોગ્ય ઉપયોગથી ગાયોનો ઉત્કૃષ્ટ નિભાવ થઈ શકે.’’ ટૂંક સમયમાં તેઓ ગૌમૂત્ર આધારિત સંપૂર્ણ બ્યુટી પાર્ર્લર કિટ લઈને આવી રહ્યાં છે.

સૌરાષ્ટ્રમાં અને સમગ્ર ગુજરાતમાં દેશી ગાયના ઉછેર અંગે જે જાગૃતિ આવી છે તેનો બહું મોટો યશ રાજકોટના ગૌપ્રેમી મનસુખ સુવાગિયાને જાય છે. છેક ૨૦૦૩થી તેમણે જામકાથી ગીર ગાયને લગતી મૂવમેન્ટ ચાલુ કરી હતી. તેમણે ૨૦૦ કરતાં વધુ ગામોમાં ફરી, સંમેલનો યોજી દેશી ગાયની ઉપયોગીતા સમજાવી. તરણેતરના મેળાથી લઈને જ્ઞાાતિનાં સંમેલનો અને અંગત પ્રસંગો... 

જ્યારે, જ્યાં જેવી તક મળી તે મુજબ ગીર ગાયનો પ્રચાર કર્યો. ૨૦૧૬થી તેમણે કચ્છ-ઉત્તર ગુજરાતની કાંકરેજ ગાયનું સંવર્ધન કરવાની ઝુંબેશ હાથ ધરી છે. નવ જિલ્લાનાં બે હજાર ગામોમાં ફરીને તેમણે કાંકરેજ ગાયનું મહત્વ સમજાવ્યું છે. ગૌરક્ષા એટલે શું એ વાત કોઈ ફેનેટિક ગૌરક્ષકોને અને ગાયોને રસ્તે રઝળાવતાં ગૌપાલકોને સમજાવે તો ગાયોનું અને સમાજનું કલ્યાણ થઈ જાય.

‘ગાય રાખવી પરવડે નહીં’ તદ્દન વાહિયાત દલીલ

ઘણાં ગૌપાલકોની દલીલ એવી હોય છે કે ‘’આજનાં યુગમાં ગાયનો નિભાવ પરવડે નહીં’’ આ વાત સાવ હમ્બગ છે. જસદણ-શિવરાજવાડી ગીર ગૌશાળાના ઘનશ્યામ દાસ આખું અર્થતંત્ર સમજાવે છે ઃ એક ગાય દરરોજનું લગભગ સાત લિટર ગૌમૂત્ર આપે, તેમાંથી સાડા ત્રણ લિટર અર્ક બને જેનો ભાવ રૃપિયા ૧૮૦ પ્રતિ લિટર મળે છે. આમ, દરરોજનાં અર્કમાંથી ૭૦૦ રૃપિયા ઉપજે. અર્ક નીકળતાં બાકીનાં સાડા ત્રણ લિટરમાંથી દસ ડબ્બી ગૌમૂત્ર ઘનવટી બને- જે એક ડબ્બીની કિંમત ૮૦ રૃપિયા મળે. આમ, ૮૦૦ રૃપિયા તેમાંથી મળે. દરરોજ. રોજ ગાય ૭થી ૮ કિલો ગોબર આપે, સૂકવણી કરીને તેનાં છાણાં બનાવતા તેમાંથી ૭૫૦ રૃપિયાની ઉપજ થાય. રોજનું ૧૦ લિટર દૂધ ગણો તો તેમાંથી ૫૦૦ રૃપિયાની કિંમતનું ઘી મળે અને છાસ વધે તેમાંથી ૨૫૦ રૃપિયા ઉપજે. આમ, અર્કનાં ૭૦૦ વત્તા ઘનવટીનાં ૮૦૦ વત્તા છાણામાંથી ૭૫૦ વત્તા ઘીનાં ૫૦૦ અને છાસનાં ૨૫૦ ઉમેરો તો દરરોજ એક ગીર ગાય તમને ૩૦૦૦ રૃપિયા આપે. નિભાવનો ખર્ચ બાદ કરો તો પણ દરરોજનાં ગૌપાલકને ૨૫૦૦ રૃપિયા મળે. હા ! શરત એ છે કે, માર્કેટ ઉભું કરતાં આવડવું જોઈએ.

બસ્સો વર્ષ જૂનું બિયારણ અને પંચગવ્યનું સંયોજન

ગોંડલના રમેશભાઈ રૃપારેલિયા વેદિક ખેતી કરે છે. તેમની પાસે ટમેટાંનું બસ્સો વર્ષ જૂનું બિયારણ છે, ગાજરનું દોઢસો વર્ષ જૂનું અને રિંગણા-ઘીસોડાનું એકસો વર્ષ જૂનું. હાઈબ્રીડ કશું જ નહીં. તેઓ ગૌપાલનનાં ત્રિ-દિવસીય વર્ગો ચલાવે છે જેમાં પ્રશિક્ષણ મેળવવા ગૌપાલકો ઉપરાંત સાયન્ટિસ્ટ્સ અને ડોક્ટર્સ પણ આવે છે. જામકાનાં પરષોત્તમ સિદપરા પાસે પણ અસલી દેશી ખરહટિયા ગુવારનું, સફેદ ભીંડાનું, લાંબા ડીંટીયાના રિંગણા અને દેશી ચેરી ટમેટાનું બિયારણ છે. બેઉ ગૌપાલકો પંચગવ્ય સાથે ખેતીનું સંયોજન સાધી ઉત્કૃષ્ટ પરિણામ મેળવે છે.

બર્થ-ડે કેક પણ ગીર ગાયનાં દૂધની !

જામકાનાં પરષોત્તમભાઈ સિદપરાએ એક નવો જ કોન્સેપ્ટ આપ્યો છે ઃ તેઓ લોકોને બર્થ-ડે નિમિત્તે ચાર-પાંચ કિલોની મિલ્ક કેક (પેંડાની બનેલી કેક) બનાવી આપે છે. મેંદાની બિનઆરોગ્યપ્રદ કેક કરતાં એ સસ્તી પણ પડે છે, વધુ ગુણકારી પણ હોય છે અને ગૌપાલકોને પણ તેનાં દ્વારા પ્રોત્સાહન મળે છે.

શ્રાીજી ગૌશાળા એટલે જાણે નોખું પ્રવાસનધામ

રાજકોટની શ્રાીજી ગૌશાળાએ ગૌશાળા અને દેશી ગાયો પ્રત્યે લોકોની જાગૃતિ વધારવા અનેક પ્રવૃત્તિઓ અમલમાં મૂકી છે. તહેવારો સમયે અહીં અનેક કાર્યક્રમો યોજાય છે, લોકોને ગાયની તાજી છાસ, નાસ્તો અપાય છે. લોકોને પોતાનાં ધાર્મિક-સામાજિક પ્રસંગો ગૌશાળાના આંગણે ઉજવવા આકર્ષવામાં આવે છે. અહીં અનેક ધનવાન પરિવારોએ પોતાનાં સંતાનોના લગ્ન કરાવ્યા છે, એક લગ્નમાં તો હેલિકોપ્ટરમાં જાન આવી હતી ! અહીં ભાગવદ્ પારાયણ, રામપારાયણ, ગાયત્રી યજ્ઞાો પણ લોકો કરે છે.

ચાર પ્રકારનાં રથ અને એન્ટી-રેડિએશન ટિકડી

કૂકમામાં આવેલી શ્રાી રામકૃષ્ણ ટ્રસ્ટ ગૌશાળા દ્વારા ગોબરમાંથી અવનવી પ્રોડક્ટ્સ બનાવાય છે. અરીસા, તોરણ, કી-સ્ટેન્ડ જેવી અનેક ચીજોનું નિર્માણ થાય છે. ગૌશાળાએ બળદો રખડે નહીં તે માટે ઉપાય સૂચવતા ચાર રથ બનાવ્યા છે. બળદગાડું લઈ જતાં ગૌપાલકોને શરમ આવે છે તેથી આ હાઈફાઈ - સોફાવાળા - આરામદાયક ચાર પ્રકારનાં ગાડાં બનાવ્યા છે. બાળકોને શાળાએ તેડવા-મૂકવા જવા માટે શિશુરથ છે, નજીકમાં અવરજવર માટે કામધેનુ રથ, વરઘોડા માટે શાહીરથ, ખેડૂત માટે કિસાન રથ. ગોબર દ્વારા તેમણે મોબાઈલ માટે એન્ટી-રેડિએશન ટિકડી પણ બનાવી છે- જેની અસરકારક્તા સાબિત કરવા રૃબરૃ પ્રયોગ કરીને નિદર્શન અપાય છે. અહીં ગૌશાળામાં સૂથાર, લુહાર, કુંભારને પણ કામે રખાયા છે અને ગ્રામ્ય ગૃહોદ્યોગનું ઉદાહરણ પુરું પડાય છે. ગૌશાળામાંથી ૫૦ પરિવારને રોજગાર મળે છે.

સુવાગિયાના ૭ સૂત્રો

ગૌસંવર્ધક મનસુખ સુવાગિયાએ દેશી ગૌવંશના જતન માટે સાત સૂત્રોનો એક કાર્યક્રમ બનાવ્યો છે ઃ (૧) આંગણે જાતવાન દેશી ગાય (૨) જાતવાન નંદીથી ગૌસંવર્ધન (૩) માતાના ગર્ભથી જીવનપર્યંત દેશી ગાયના દૂધ-ઘીનો આહાર (૪) ગૌમૂત્ર-ગોબરથી ગૌ આધારિત કૃષિ (૫) જળ સમસ્યામુક્ત ગામ (૬) ગાયના વર્ણસંકરણને દેશવટો (૭) રખડતા-નકામા સાંઢમુક્ત ગામ.

દેશી ગાય પર અનેક પુસ્તકોનું લેખન

રાજકોટના ગૌપ્રેમી-ગૌસંવર્ધક મનસુખ સુવાગિયાએ દેશી ગાયો પર અનેક પુસ્તકો લખ્યા છે. તેમનાં ગાય આધારિત કૃષિની ૫૦ હજાર નકલોનું વિતરણ થયું છે. ૨૦૦૮માં ‘ગીર ગાય ગ્રંથ’ નામે પુસ્તકો લખ્યા જેનું વિમોચન મોહન ભાગવત અને નવલકિશોર શર્માએ કર્યું. ૨૦૧૨’ગોવેદ’ ગ્રંથ લખ્યો. આ તમામ પુસ્તકોની લાખો નકલ વિતરીત થઈ ચૂકી છે.

શા માટે દેશી ગાયનાં ઘી-દૂધ જ હિતાવહ ?

ભારતમાં નેશનલ બ્યૂરો ઓફ એનિમલ જિનેટિક રિસોર્સનું તારણ એ-૧ પ્રકારનું દૂધ આરોગ્ય માટે હાનિકારક હોવાનું જ છે. ડો.બી.કે. સદાનાએ ૨૦૦૯માં આ તારણ આપ્યું હતું. તેઓ ભારતના જાણીતા વૈજ્ઞાાનિક છે. ન્યૂઝીલેન્ડના વૈજ્ઞાાનિકોના મત એ-૧ દૂધ હાનિકારક છે. ઓસ્ટ્રેલિયા સહિતના વિશ્વના અનેક દેશોનું તારણ પણ આ જ છે. મોટાભાગની ડેરીમાં જર્સી ગાયનું દૂધ આવતું હોય છે. જર્સી ગાય યુરોપિયન પ્રજાતિની છે. જ્યારે ભારતની દેશી ગાય આપે છે એ-૨ પ્રકારનું દૂધ. જે આરોગ્ય માટે સારું હોય છે. એ-વન પ્રકારના દૂધથી બાળકોને ડાયાબિટિસ થાય છે, લોકોને હૃદયરોગ, માનસિક બિમારી થઈ શકે છે. ભારતમાં ૩૨ પ્રકારની દેશી ગાયો છે.

દેશી ગોબરનાં છાણાં સૌથી હોટ ફેવરિટ !

આજકાલ દેશભરમાં ગાયનાં દૂધ-ઘી વિશે ખાસ્સી અવેરનેસ ફેલાઈ છે તેથી દેશી ગાયનાં ઘી-દૂધ તો વધુ ખપે જ છે. ઉપરાંત સૌથી વધુ ચાલતી પ્રોડક્ટ છે, કાઉ ડન્ગ કેક ! દેશી ભાષામાં કહીએ તો, છાણા ! લોકો ધૂપ માટે દેશી ગાયના છાણાંનો ચિક્કાર ઉપયોગ કરે છે. ઉપરાંત ગૌમૂત્રમાંથી બનતી ઘનવટી વગેરેનો પણ ઔષધ તરીકે ખુબ ઉપયોગ થાય છે. છાણાંના પેકેટના તો હવે ઓનલાઈન ઓર્ડર પણ આપી શકાય છે. દેશની અનેક જાણીતી વેબસાઈટ્સ પર એ ઉપલબ્ધ છે.

રાજસ્થાનની પથમેડા ગૌશાળાનું અદ્ભૂત કાર્ય

રાજસ્થાનનાં જાલોર જિલ્લામાં આવેલા સાંચોર સ્થિત પથમેડા ગૌશાળા ગૌસંવર્ધન ક્ષેત્રે અદ્ભૂત કાર્ય કરે છે. અહીં લગભગ દોઢ લાખ દેશી ગાય છે. છાણાંથી લઈ અર્ક, સાબૂ, મીઠાઈઓ, ઘી વગેરે મળીને સેંકડો પ્રોડકટ્સ બનાવે છે. અહીંનું દેશી ગાયનું ઘી ભારતનું સર્વોત્તમ ગણાય છે જેનું વેંચાણ અન્ય ગૌશાળાની સરખામણીએ ખાસ્સું વાજબી ભાવે થાય છે. એક વખત આ ગૌશાળાની મુલાકાત લેવા જેવી.