Tuesday, May 15, 2018

હિમાલયનું આધ્યાત્મિક ઐશ્વર્ય: બાબાજી ગુફા, હૈડાખાન બાબા અને કસાર દેવી

મહાવતાર બાબાજી વિશે જાણવું હોય તો પરમહંસ યોગનંદની આત્મકથા વાંચવી જ જોઈએ


મહાવતાર બાબાજી

બાબાજીની ગુફામાં ધ્યાન


હું અધ્યાત્મમાં ઊંડો રસ ધરાવું છું અને એ મારા જીવન સાથે વણાયેલી બાબત છે. કહો કે, મારા રંગસૂત્રમાં અંકિત છે. હું માનું છું કે, આપણો તર્ક જેને સમજી ન શકે તેવી ઘણી બાબતો જગતમાં છે. જીવનમાં થયેલાં અગણિત અનુભવો પછી એટલું સમજાય છે કે,  આપણી સમજથી પર હોય એવું ઘણુંબધું આ સૃષ્ટિમાં છે. હું ગૂઢ વિશ્વને રસપૂર્વક નિહાળતો રહું છું, કશુંક શોધી રહ્યો છું અને આ ખોજના ભાગરૂપે યથાસંભવ ભ્રમણ કરતો રહું છું. ચેતનામય સ્થળો અને કોઈ અગમ્ય ઊર્જાથી સભર જગ્યાઓનું જબરું આકર્ષણ છે મને. ત્યાં જતાં પહેલાં, પહોંચીને અને પરત આવ્યા બાદ પણ ગજબની થ્રિલ રહે છે. એક પ્યાસીને જેમ દિવ કે ગોવા પહોંચવાની તાલાવેલી હોય તેમ મુજ પ્યાસીને આવાં સ્થળે જવાની તલપ હોય છે. મને એમાંથી જાણે કોઇ કિક મળતી હોય એવું લાગે. દિમાગ પર એક પ્રકારનો નશો છવાઈ જાય. જેણે શરાબ પીધો હોય તેને જ કિક આવે, કિકનું વર્ણન સંભવ નથી. વાંચકોમાંથી કેટલાં લોકો આ નશાની વાત સમજી શકશે એ મને ખ્યાલ નથી. એટલે જ કહીશ કે, તમને અધ્યાત્મમાં રસ હોય અને શ્રદ્ધા હોય તો જ આ લેખ તમારા માટે છે.

ચલો બુલાવા આયા હૈ, માતાને બુલાયા હૈ. ગીત તો અગણિત વખત સાંભળ્યું છે પણ તેનો અનુભવ આપણને ઘણી વખત થતો હોવા છતાં તેનાં પર ખાસ ધ્યાન જતું નથી. મારું ધ્યાન હોય છે. મહાવતાર બાબાજીની ગુફાના દર્શન કરવાની મહેચ્છા ઘણાં સમયથી હતી. બે-ત્રણ વખત ટિકિટ પણ બૂક કરાવી. કોઈને કોઈ અનિવાર્ય કારણોસર યાત્રા મોકૂફ રાખવી પડી. સાતેક વર્ષ પહેલાં ગુફાથી સાવ નજીક આવેલા રાનીખેત અને કૌસાનીમાં ચારેક દિવસ રોકાયો પણ ત્યારે ગુફા વિશે જાણતો જ ન હતો તેથી ત્યાં જવાનો સવાલ જ ઉભો ન થયો. ત્યારે કદાચ બાબાજીનું આમંત્રણ નહીં હોય મને. ભારતીય અધ્યાત્મ જગતના સૌથી સર્વોચ્ચ શિખર ગણાતાં મહાવતાર બાબાજીના ખોળે બેસવું સહેલું પણ નથી. આપણી ઈચ્છા હોય તો પણ નહીં. એમની ઈચ્છા હોય તો બીજે દિવસે તમે ત્યાં પહોંચી જાઓ.

બાબાજીની ગુફા

ગુફાના માર્ગે


સૌપ્રથમ મહાવતાર બાબાજીનો પરિચય આપી દઉં. સાધુ-બાવાના આ યુગમાં શુદ્ધ અધ્યાત્મ દુર્લભ છે. એટલે જ બાપુઓ પૂજાય છે પણ બાબાજી વિશે જૂજ લોકો જાણે છે. તમે પરમહંસ યોગનંદનું નામ તો સાંભળ્યું જ હશે. યોગનંદજીના ગુરુ એટલે યુકતેશ્વરજી, એમના ગુરુ લાહિરી મહાશય અને તેમનાં ગુરુ એટલે બાબાજી. ક્રિયાયોગના પ્રણેતા. યોગનંદજીની આત્મકથા "ઓટોબાયોગ્રાફી ઓફ અ યોગી"માં બાબાજીનો વિસ્તૃત ઉલ્લેખ મળે. "યોગી કથામૃત"ના નામે તેના ગુજરાતી અનુવાદનું પુસ્તક સદાબહાર હિટ છે. પુસ્તકમાં બાબાજીના અનેક રોચક પ્રસંગો છે. લાહિરી મહાશયને તેમણે કેવી રીતે પોતાની પાસે હિમાલય બોલાવ્યા, કેવી રીતે તેમને મળ્યા અને કેવી રીતે દીક્ષા આપી... એ બધી જ બાબતોનું વિગતવાર વર્ણન તેમાં છે. લાહિરી મહાશયને તેઓ પ્રથમ વખત જ્યાં મળ્યાં એ સ્થળ એટલે બાબાજીની ગુફા. ઉત્તરાંચલના દ્વારહાટ ગામથી વિસેક કિલોમીટર દૂર આવેલી એક અદ્વિતીય આધ્યાત્મિક જગ્યા.

દ્વારાહાટથી કુકુચીના નામના એક મુઠ્ઠી જેવડા ગામની ભાગોળે પહોંચીએ તો ત્યાં જોશી ગેસ્ટ હાઉસ છે. સામાન્ય વુડન રૂમ્સ. સ્વચ્છ વોશરૂમ્સ અને ધ્યાન માટે વિશાળ હૉલ. જોશીજીનો સ્ટાફ સરસ સાદું પણ સ્વાદિષ્ટ ભોજન બનાવી આપે. વાજબી દામ. અમે અહીં જ રોકાયા. બીજો કોઈ વિકલ્પ અહીં મળે જ નહીં. રાનીખેત રોકાઓ તો ચાલે. પણ તો ત્યાંથી સવારે સાતેક વાગ્યે નીકળી ને નવેક આસપાસ કુકુચીના પહોંચી જવું પડે. દ્વારાહાટમાં યોગદા આશ્રમ. પણ છે. અહીં પણ ઘણા લોકો બેઝ કેમ્પ બનાવે છે. કુકુચીનાથી બે'ક કિલોમીટર ગાડી ચલાવ્યા પછી ગુફા સુધી પહોંચવાનો પગપાળા ટ્રેક શરૂ થાય છે.

જોશી ગેસ્ટ હાઉસ

હિમાંશુ અને હું, વચ્ચે જોશીજી


અમે સાંજે જ જોશી ગેસ્ટ હાઉસ પહોંચી ગયા. જોશીજી મૂળ ગુજરાતી પણ લગભગ ત્રણસો વર્ષ પહેલાં તેમના વડવાઓ અહીં આવીને વસ્યાં હતાં. ત્યારથી તેમનો પરિવાર અહીં રહે. કરિયાણાની દુકાન ચલાવે અને સાથે ગેસ્ટ હાઉસ પણ ખરું. રાત્રે સાદું ભોજન લીધું અને વહેલાં સૂઈ ગયાં. વહેલી સવારે એમણે સરસ બટેટા પૌઆ બનાવી આપ્યા. ચા-નાસ્તો કરી અમે ટ્રેક કરવા પહોંચ્યા.

ત્રણેક કિલોમીટરનો ટ્રેક. સીધી ચઢાઈ. આસાન નથી. અમે સપરિવાર હતાં. મારું ફેમિલી અને દોસ્ત હિમાંશુ કલ્યાણીનો પરિવાર. મારી છ વર્ષની દીકરી રિતિદા અને દોસ્તનો છ વર્ષનો દિકરો બન્ની. આ બેઉ ધમાલિયાઓનું ધ્યાન રાખવું એ જ સૌથી વધુ થાક લગાડનારું કાર્ય હતું. સદનસીબે ગાઈડે એ જવાબદારી સંભાળી લીધી. શરૂમાં તો એમ જ લાગ્યું કે, ગુફા લગી પહોંચી નહીં શકાય.  પણ મનોમન નક્કી કર્યું હતું કે, બેહોશ ન થઈ જાઉં ત્યાં સુધી હિંમત નહીં હારું. આખરે બહુ લાંબી પ્રતીક્ષા પછી અહીં આવવાના યોગ સર્જાયાં હતાં. ચાલ્યે જ છૂટકો. જવું જ હતું.

દોઢેક કલાકના ચઢાણ પછી એક ઈમારત દેખાઈ. હાશ. થયું કે, ગુફા સુધી પહોંચી ગયા. પણ, એ હતું યોગદા સોસાયટીનું ધ્યાન કેન્દ્ર. ત્યાં દસેક મિનિટ આરામ કરી ગુફા તરફ પ્રયાણ કર્યું. પંદરેક મિનિટ ચાલ્યાં ત્યાં તો સાવ સામે જ ગુફા દેખાઈ અને અમે ગદગદ થઈ ગયાં.

અહીં પ્રસાદ ચડતો નથી. લગભગ આઠ બાય દસ ફૂટની ગુફા. અમારાં સિવાય કોઈ જ હતું નહીં. નિરવ શાંતિ અને તેની વચ્ચે પક્ષીઓનો મીઠો કલરવ. સાથે અમે અગરબત્તી લઈ ગયા હતાં. પ્રગટાવી. થોડી વાર ધ્યાનમાં બેસ્યા. મનમાં બાબાજીને કોટિ કોટિ વંદન કર્યાં. ફોટોઝ ખેંચ્યા અને પરત ફરવાનું શરૂ કર્યું. દસેક મિનિટ ચાલ્યાં અને યોગદા આશ્રમ પહોંચ્યા. ધ્યાન કર્યું. બાબાજીની છબીને વંદન કર્યાં અને ઉતરવાનું શરૂ કર્યું. દોઢેક વાગ્યે અમે જોશી ગેસ્ટ હાઉસ પહોંચી ગયા હતાં.

હૈડાખાન મંદિર

હૈડાખાન બાબા



રાનીખેતમાં આગમન. અગાઉ પણ આવી ચૂક્યો છું અહીં. પણ ઘણું બાકી રહી ગયું હતું. મહાવતાર બાબાજીના જ એક અવતાર તરીકે ઓળખાતા હૈડાખાન બાબાનું મંદિર અહીંથી માત્ર પાંચ કિલોમીટર. હૈડાખાન નામના સ્થળે તેઓ પ્રગટ થયા એટલે નામ એવું પડ્યું. કોઈ તેમને ભોલેબાબા પણ કહે, કોઈ માત્ર બાબા. કહેવાય છે કે, તેમણે ચાર સ્વરૂપમાં અવતાર લીધો. સૌપ્રથમ લામા બાબા, પછી મુનિન્દ્ર બાબા, ત્યારબાદ બ્રહ્મચારી બાબા અને છેલ્લે ભોલેબાબા. આ વિસ્તારમાં હૈડાખાન બાબાના ચમત્કારોના અગણિત કિસ્સાઓ પ્રચલિત છે. હૈડાખાન બાબાના ભક્તો દેશવિદેશમાં ફેલાયેલા છે. અહીં વિશ્વની અનેક ભાષાઓમાં તેમના પરના પુસ્તકો ઉપલબ્ધ છે.

કસાર દેવી મંદિર




હિમાલય હું લગભગ પંદરમી વખત ગયો હોઈશ પણ આ વખતનો પ્રવાસ સૌથી યાદગાર રહ્યો. એટલાં ઉર્જાવાન સ્થળોનો લાભ મળ્યો કે, ધન્ય થઈ ગયો. કંપની પણ ગ્રેટ. બાળપણનો દોસ્ત હિમાંશુ કલ્યાણી, હિમાંશુ કરતાં ક્યાંય વધુ હોંશિયાર એવી તેની પત્ની તોરલ અને તેમનો છ વર્ષનો પુત્ર - સાઉથનો સુપરસ્ટાર વિક્રમકુમાર ઉર્ફે બન્ની. રંગેચંગે અમે અલમોડા નજીક આવેલા કસારદેવીના મંદિરે પહોંચ્યા. 1800 વર્ષ જૂનું, દેવી દુર્ગાને સમર્પિત તીર્થ. આ સ્થળે કોઈ અલૌકિક તરંગો મોજુદ છે. પશ્ચિમના રહસ્યવાદીઓથી માંડીને સ્વામી વિવેકાનંદે પણ તેનો અનુભવ કર્યો છે. સાવ નાનું મંદિર. કોઈ  એકલદોકલ ટુરિસ્ટ ક્યારેક આવી ચડે. એ સિવાય પરમ શાંતિ. વૈજ્ઞાનિક પરીક્ષણોથી પુરવાર થયું છે કે, અહીં એક પ્રકારની અદ્દભુત ચુંબકીય શક્તિ છે જેને ધ્યાન માટે ઉત્તમ માનવામાં આવે છે. જગતમાં આવા તરંગો માત્ર ત્રણ સ્થળે છે, પેરુના માચૂ પિચૂમાં, ઈંગ્લેન્ડના સ્ટોન હેંગ વિસ્તારમાં અને કસારદેવી  મંદિર ખાતે. તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મના પ્રખર અભ્યાસુ વોલ્ટર ઇવાન્સ વેન્ટઝ અહીં આવીને આ દિવ્ય સ્થળનો અભ્યાસ કરી ચૂક્યા છે. ડેન્માર્કના ગૂઢ વિદ્યાના અભ્યાસુ અને મિસ્ટિક એવા શૂન્યતા બાબા ઉર્ફે આલ્ફ્રેડ સોરેન્સેન અહીં રિસર્ચ માટે આવ્યા અને પછી ત્રીસ વર્ષ સુધી રોકાયા. લામા અંગારિકા તથા લી ગૌતમી અને બીજી અગણિત વિભૂતિઓ અહીંનો અવિસ્મરણીય અનુભવ લઈ ચૂક્યા છે. બધાંએ એકસૂરે કહ્યું છે કે, આ જગ્યામાં કોઈ એવાં વાઈબ્રેશન્સ છે જે સામાન્ય મનુષ્યની સમજથી પર છે. અમે પણ ધ્યાનમાં બેસ્યાં. હું તો ધ્યાનમાં બેસું કે, મન ભટકવા માંડે. પણ અહીં મન શૂન્ય થતાં વાર ન લાગી. ઉત્તરાંચલના કુમાઉ વિસ્તારમાં આવાં અનેક ઉર્જામય સ્થળો છે. પણ, હિમાલય જઈને આપણે માત્ર બોટિંગ કે સાઈટ સિઈંગ કરવું કે પછી આવાં વર્જિન આધ્યાત્મિક સ્થળોનો લાભ લેવો તે આપણે નક્કી કરવાનું છે.

-કિન્નર આચાર્ય

Friday, May 11, 2018

જાલતોલા અને મિસ્ટી માઉન્ટેન: સિર્ફ એહસાસ હૈ યહ રૂહ સે મહેસુસ કરો !

કુમાઉ હિમાલયના સ્વર્ગ સમાન સ્થળની સહેલગાહ

હિમાલયના ઘૂંટડા ભરવા હોય, તેને શ્વાસોમાં ઉતારવો હોય અને તેને જીવવો હોય તો આ સ્થળે અવશ્ય જજો

-કિન્નર આચાર્ય, લેખક-પત્રકાર


પ્રવાસ કરવાનો બધાંનો ફન્ડા અલગઅલગ હોય. કોઈને સાઈટ સિઈંગમાં રસ હોય. સવારે હોટલના રૂમમાં ઉઠે કે તરત જ આખા દિવસનું પ્લાનિંગ અમલમાં આવે. આગલી રાતથી બધું નક્કી હોય. એક દિવસમાં શક્ય એટલું ઝાઝું જોઈ લેવું. સનરાઈઝ પોઇન્ટ્સથી માંડી ને સનસેટ પોઇન્ટ સુધીની સફર. બોટિંગ પણ કરી લેવું અને ઘોડેસવારી પણ કરી લેવાની. માર્કેટમાં ત્રણ કલાક કાઢવા અને ત્યાંથી એ જ વસ્તુ લેવી જે આપણાં શહેરમાં અર્ધા ભાવે મળી રહેતી હોય. હિલ સ્ટેશન પર જઈને પણ ડોમિનોઝ કે મેકડોનાલ્ડસના આઉટલેટ્સ શોધવા અને બાળકો માટે ટોરાટોરાની રાઈડ્સ અને એવું બધું. હશે. પોતપોતાની સ્ટાઈલ હોય. મને આવી શૈલી રુચતી નથી. કોઈ એક સુંદર, આઈસોલેટેડ સ્થળ પર પાંચ-સાત દિવસ પડાવ નાંખવો અને ત્યાંથી અનુકૂળતા મુજબ રોજ એકાદ સ્થળ જોઈ આવવું, કશા જ કારણ વગર જંગલોમાં ભોમિયાને સાથે લઈ ભમવું એ મારા માટે પરમાનંદ. હા! જ્યાં 5-7 દિવસનો પડાવ હોય એ જગ્યા પ્રથમ દરજ્જાની હોવી જોઈએ. આવી જ રીતે ફરતાં મને કેટલાંક અદ્દભૂત સ્થળોનો પરિચય થયો. હિમાલયના જાલતોલા નામના સ્થળે આવેલા *ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* રિસોર્ટમાં મને આવો જ  અનુભવ હમણાં થયો. દૈવી અનુભવ. ઈંગ્લિશમાં કહીએ તો *A Divine Experience*!

રિસોર્ટમાંથી દ્રશ્યમાન હિમાલયના શિખરો 


આપણી આદત છે કે, આપણે હંમેશા પોપ્યુલર ડેસ્ટિનેશન્સ અને ભીડ-ગિરદી ધરાવતાં ઘોંઘાટીયા સ્થળો જ ફરવા માટે પસંદ કરીએ. પણ, નિરાંતવા અને દૂરસુદૂર સ્થળોનો એક આગવો આનંદ હોય. બાળકો તો પિઝા અને રાઈડ્સ માંગશે જ. પણ એમને કેળવવા પડે. વર્જિન પ્લેસીસનું મહત્વ, તેને માણવાની માનસિકતા પણ એક પ્રકારના સંસ્કાર જ ગણાય. જાલતોલાની ગોદમાં આવેલું *ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* આવું જ એક વણખેડયું સ્થળ છે. કહો કે, એ ધરતી પરનું સ્વર્ગ છે. અહીં ચોમેર પ્રકૃતિનું સામ્રાજ્ય છે અને સાત્વિક વાતાવરણનું આધિપત્ય છે. અહીં પહોંચીએ કે, પ્રથમ વિચાર એ જ આવે: 'આપણે રહીએ છીએ એ જગત કેટલું વામણું અને કેટલી હદે કૃત્રિમ છે! આપણે કેટકેટલું ગુમાવી ને એશોઆરામ ભોગવીએ છીએ!'

મિસ્ટી માઉન્ટેનના માલિક દંપતી અંબિકા અને મધુર છાબરા


ત્રણેક કિલોમીટરના ટ્રેકિંગ પછી અહીંથી
હિમાલયનો અદ્દભુત વ્યૂ જોવા મળે 

*ધ મિસ્ટી માઉન્ટેન* એક યાદગાર અનુભવ છે. અવિસ્મરણીય અને અદ્વિતીય. નૈનિતાલથી 160 કિલોમીટર દૂર આવેલું જાલતોલા એટલે એક જમાનાનું Tea Estate. અહીંની ચા દાર્જિલિંગની કરતાં પણ બહેતર ગણાતી. ભારતની શ્રેષ્ઠત્તમ ચા માટે આ એસ્ટેટને ગોલ્ડ મેડલ પણ મળી ચૂક્યો છે. ટી એસ્ટેટના નિયમો આકરાં હોય. અહીં તમે હેતુફેર કરી ન શકો. ભૌગોલિક કારણોથી ચાની ખેતી બંધ થઈ પછી 1000 એકરમાં પથરાયેલું આ વૈભવી ખાનગી જંગલ એમ જ પડ્યું રહ્યું. જંગલ અને વૈભવી? હો સકતા હૈ. બિલકુલ હો સકતા હૈ. આ જંગલ 80℅ વન વિસ્તાર ધરાવે છે. અહીં ઓક અને ઉત્તરાંચલના વિશિષ્ટ ફૂલ એવાં બુરાંશના લાખો વૃક્ષો છે. હરણ અને શાહુડી તથા દિપડા છે તેમજ 300 કરતા વધુ પ્રકારના પક્ષીઓ પણ ખરા. *મિસ્ટી માઉન્ટેન રિસોર્ટ* એવી રીતે બનાવાયું છે કે, તેના ઓલમોસ્ટ દરેક રૂમમાંથી હિમાલયના એક ડઝન કરતાં પણ વધુ હિમાચ્છાદિત ઉત્તુંગ શિખરો નિહાળી શકાય છે. હાથી પર્વત, ગૌરી પર્વત, નંદાઘૂંટી, ત્રિશુલ, મૃગતુંગી, નંદાદેવી ઈસ્ટ-વેસ્ટ, પંચાચૂલી જેવાં અનેક શિખરનો સ્તબ્ધ કરી દેતો વ્યૂ અહીંથી જોવા મળે છે.

ઉત્તરાંચલ અને કુમાઉનો ટુરિસ્ટ મેપ જોઈએ તો.જાલતોલાનો ઉલ્લેખ પણ તેમાં કદાચ નહીં હોય. મૂળે આ પ્રાઈવેટ જંગલ રાવત પરિવારની માલિકીનું છે. ઓગણીસમી સદીમાં ટ્રેકિંગ કરીને અનેક માર્ગો શોધનાર પંડિત કિશનસિંહ રાવત અને તેમના ભાઈ નૈનસિંહ રાવતની આ પ્રોપર્ટી. ગુગલે ગયાં વર્ષે નૈનસિંહ રાવતનું ડુડલ પણ મૂક્યું હતું. રાવત પરિવારના વંશજ હર્ષ રાવત આ જંગલની દેખભાળ કરે છે. જો કે, રિસોર્ટ માટેની પાંચ એકર જમીન મધુર છાબરા અને તેમના પત્ની અંબિકા છાબરાએ લીઝ પર લીધી છે.

કઠિન ટ્રેક પછી લંકેશ્વર મંદિર પર અમારો પડાવ

મિસ્ટીમાં અમારી ભોલી મોજમાં જ રહી!

હોટેલ બિઝનેસ સાથે સંકળાયેલા મધુર છાબરા એ સમયે એકદમ ઓફફ-બિટ રિસોર્ટ શરૂ કરવા માંગતા હતાં. બિલકુલ હટ કે. એવામાં તેમને પોતાનાં ભૂતપૂર્વ કલાસમેટ યશ રાવત ક્યાંક મળી ગયા. વાતમાંથી વાત નીકળી અને જાલતોલાની ચર્ચા છેડાઈ. મધુરને જગ્યા દેખાડવા હર્ષ જાલતોલા લઈ ગયા અને *મિસ્ટી માઉન્ટેન* નો જન્મ થયો. હર્ષના માતા ઇચ્છતા હતાં કે, અહીં ટિપિકલ ટુરિસ્ટ સ્પોટ જેવા દુષણો ન ફેલાવા જોઈએ. ઘોંઘાટ, શોરબકોર અને પ્લાસ્ટિક તથા પ્રદૂષણથી મુક્ત એવાં આ જંગલની પ્રાકૃતિક સમૃદ્ધિ અને સંપદા અકબંધ રાખવાની તેમની શરત હતી. એ મુજબ જ કરાર થયો. મુખ્ય રોડથી ચાર કિલોમીટર દૂરની જગ્યા પસંદ કરવામાં આવી. કાચો રોડ પણ ત્યાં સુધી ન હતો, પગપાળા જ જવું પડતું હતું. તેથી એક ફોર વ્હીલર ચાલી શકે તેવો કાચો રસ્તો બનાવાયો. મધુર પોતે ચુસ્ત પ્રકૃતિપ્રેમી. તેથી એકપણ વૃક્ષ કપાય નહીં તેનો ખાસ ખ્યાલ રખાયો અને ધીમેધીમે પૃથ્વી પરનું સ્વર્ગ, નામે *મિસ્ટી માઉન્ટેન* સર્જાયું.





અહીં અદ્દભુત કહી શકાય તેવા રૂમ્સ, કોટેજ અને સ્યૂટ્સ છે. એ બધામાં વ્યૂ માટે ખાસ ખ્યાલ રખાયો છે. ફૂડ માટે *લાજવાબ* સિવાય કોઈ શબ્દ નથી. જો તમે વેજિટેરિયન હો તો જલસો જ જલસો. ભોજનમાં ગ્રીન વેજીટેબલની એક ડિશ હોય, પનીરની તથા કોફતાની વરાઈટી હોય, કુલ ચારેક સબ્જી, દાળ-રાઈસ, સલાડ, રાયતું, ફુલકા રોટલી અને એકાદ ગરમાગરમ સ્વીટ. બોનસ તરીકે અંબિકાજીએ જાતે બનાવેલાં એક ડઝન કરતાં વધુ અથાણાં. લસણનું પણ ખરું અને લાલ-લીલા મરચાંનું પણ હોય. સ્થાનિક માલ્ટાનો જામ, મરચાંનો જામ તથા બીજું ઘણુંબધું. બ્રેકફાસ્ટમાં પણ અનેક વિકલ્પો મોજુદ. ભોજન માટે મસાલા તો અંબિકાજી જાતે જ તૈયાર કરે. હળદરની અને મરચાંની પોતે જ ખેતી કરે. રિંગણ તથા વટાણા, બટેટા વગેરે પણ ઉગાડે. બધું જ ઓર્ગેનિક. આ વિસ્તાર આમ પણ પીચ, એપ્રિકોટ, માલ્ટા વગેરેની શ્રેષ્ઠત્તમ ગુણવત્તાની ઉપજ માટે વિખ્યાત છે. અને સૌથી મૂલ્યવાન છે, અહીંનું શુદ્ધત્તમ મિનરલ વોટર. બે કિલોમીટર દૂર આવેલાં બે અલગઅલગ ઝરણાંમાંથી પમ્પિંગ કરી અસલી મિનરલ વોટર અહીં લાવવામાં આવે છે. એ પાણી એટલું શુદ્ધ અને ખનિજ તત્વોથી ભરપૂર છે કે, નિષ્ણાંતોએ કોઈ જ પ્રકારની છેડછાડ નહીં કરવાની સલાહ આપી. માત્ર વોટર ફિલ્ટર જ મૂકાયું જેથી તેનાં ઉપકારક તત્વો જળવાઈ રહે. અહીં જવાનું થાય તો ભૂલથી પણ કહેવાતાં મિનરલ વોટરની બોટલ મંગાવશો નહીં.

*મિસ્ટી માઉન્ટેન* જવું હોય તો એક-બે દિવસ પર્યાપ્ત નથી. અહીંયા ત્રણ-ચાર કે પાંચ નાઈટનો સ્ટે હોય તો આનંદ બેવડાઈ જાય. એટલાં દિવસ કરવું શું? વેલ, હિમાલયના દૈવી વાતાવરણના ઘૂંટડા ભરવા. અહીં, ગેમ ઝોન છે જેમાં બેડમિન્ટન, કેરમ, ચેસ, ટેબલ ટેનિસ રમી શકાય. એક નાની એવી લાયબ્રેરી પણ છે. અહીંથી ત્રણેક કિલોમીટરની સખ્ત ચઢાઈ કરીને લંકેશ્વર મંદિરે જઈ શકાય. ત્યાંથી હિમાલયનો 360 ડિગ્રી વ્યૂ મળે છે. એ એવી જગ્યા છે જેના વિશે તમે કલ્પના પણ ન કરી હોય. રીતસર કલ્પનાતિત. જઈ ને પરત આવતા 4-5 કલાક થાય પણ મહેનત વસૂલની ગેરેન્ટી. ઉપરાંત આ રિસોર્ટને બેઝ કેમ્પ બનાવી ને આસપાસ ઘણું જોઈ શકાય. પાતાલ ભુવનેશ્વર, હાટકાલી મંદિર, ચૌકોરી, સૂર્ય મંદિર, મુક્તેશ્વર, બિનસર જેવાં સ્થળોમાંથી રોજ એક-બે જગ્યાએ નિરાંતે જાઓ તો મજો જ પડે. મે-જૂન દરમિયાન રિસોર્ટ પર એડવેન્ચર એક્ટિવિટીઝ થાય. રેપલિંગ, હાઈકિંગ, ટ્રેકિંગ, વિલેજ વૉક વગેરેનો આનંદ સપરિવાર ઉઠાવી શકાય. બર્ડ વૉચિંગ પણ કરી શકાય છે. *મિસ્ટી માઉન્ટેન* સસ્તું નથી તો મોંઘુ પણ નથી. અમે જ્યાં રોકાયા એ ફેમિલી કોટેજમાં ત્રણ બેડરૂમ, એક કિડ્સ રૂમ અને વિશાળ હોલ હતો. ટેરિફ સાત હજાર જેવું હતું. ફૂડ થોડું મોંઘું છે પણ આ જગ્યાની સુંદરતા અને પ્રાકૃતિક ઐશ્વર્ય માટે બધું જ પરવડે.


મિસ્ટી માઉન્ટેન સંપર્કસૂત્ર: 
કવિતા ગોયલ, 
મોબાઈલ:  +919910345220
http://themistymountains.in

Tuesday, May 8, 2018

Jhaltola and The Misty Mountain: The soulful experience

The Kumaon Himalayas divine pleasure-trip 



If you want to feel Himalayas, breathe it and live it, don't miss to visit this place


The fundas to travel differ from person to person. Someone may be interested in sightseeing. On getting up from bed in a Hotel, a whole day planning begins. It's well decided before the night. One tries to visit maximum places possible in a day. A journey from sunrise-points to sunset- point. It includes boating and riding too. Spending three hours in a market and get the same things which are available in one's city at the half rate! Tries to find out Dominos or McDonald's outlets on a hill station! And there will be Toratora rides etc. for children. Everyone may have his own style, anyhow, I don't like such a style. It is a great pleasure for me to stay for five-seven days at a beautiful, isolated place and from there only one goes to visit one of the places according to suitability, to move into the forests with a guide for no reason. Just moving in this way I came across few wonderful places. I experienced such a feeling recently in 'The Misty Mountain' resort located at Jhaltola of Kumaon Himalaya, in Uttaranchal State.


It's our way to always opt for a popular destinations where there is a crowd and is a source of annoyance. But, you know there is an extraordinary happiness and peace when one, at ease, comes into contact with places situated at distant places and feel comfortable.  No doubt,  children will definitely ask for pizzas and rides. But they are required to be educated and trained. It is also one type of training to explain to them the importance of virgin territory and to cultivate their mentality to enjoy the uniqueness of such place. 'The Misty Mountain' is also such an unexplored place situated at the foothills of Jhaltola. Say, it's a heaven on the earth. It is amidst nature and there is a pure atmosphere all over. Reaching here, first thought occurs in the mind: 'The world we live in is so mean and  artificial! We don't realize the cost at which we live in luxury. We can't realize how much we lose.'







'The Misty Mountain' is the momentous experience, the unforgettable and unique experience. 160 k.m. away from Nainital Jhaltola was the Tea Estate once upon a time. The tea produced here was considered better than the tea of Darjeeling. This estate had already won the Gold Medal for producing the best tea of India. The rules and regulations for the tea estate are strict enough. You cannot alter your purpose. The tea farming was discontinued due to some geographical reasons. The field is extended to 1000 acre, the wealthy, private forest remained uncultivated. Forest and wealthy? Is it possible? Yes, definitely it can be. The jungle has 80% forest area. There are millions of Oak trees and special Buransh flowers from Uttaranchal. There are deers, porcupines and leopards (panthers). Above all there are more than 300 species of the birds in this area. 'The Misty Mountain Resort' has been constructed in such a way that one can view more than a dozen snow-clad mountain peaks from its almost all the rooms. One can have the mesmerizing views of the mountains and the peaks like Elephant Mountain, Gauri Mountain, Nandaghunti, Trishul, Mrugatungi, Nandadevi East-West, Panchaachooli could be enjoyed from here.


If we see the tourist map of Uttaranchal and Kumaon, we may not find a mention of Jhaltola.  Basically this private jungle belongs to the Rawat family. This is the property of Pandit Kishansinh Rawat and his brother Nainsinh Rawat, the explorer of many tracks by tracking in nineteenth century.  Google had also displayed the doodle of Nainsinh Raot last year. Harsh, the descendent of Rawat family, looks after of this jungle. Though the five acres land for the resort has been taken up on lease by Madhur Chhabra and his wife Ambika Chhabra.


Madhur Chhabra, associated with Hotel Business, wanted to launch altogether a different and offbeat resort, absolutely unique one. Meanwhile, he happen to meet Yash Rawat somewhere, who was his formerly classmate. While talking they turned out to the talk about Jhaltola. Harsh took Madhur to Jhaltola and 'The Misty Mountain' was born! Harsh's mother expressed  her desire that, 'Like typical tourist spot, no pollutions should be spread over here. There was the only condition, the abundance and lush vegetation of the jungle, must be kept intact and pristine, free from noise, hubbub and plastic or pollution. And the agreement was prepared accordingly. A location, four kilometers away from the main road was selected. There was no approach rough road even. One had to go there on foot. Therefore, a rough road was made where only a single four-wheeler can be plied.  Madhur himself is a lover of nature. Therefore, he took personal care that no tree is cut and gradually, step by step, 'The Misty Mountain', the heaven on the earth, is created.


Ambika & Madhur Chhabra


There are marvellous rooms, cottages and suites. A special care is taken for viewing in all of them. One has to agree that the food is exclusive. If you are a vegetarian, you have a daily celebration! You will find there each well-prepared  dish of green vegetables, a variety of Paneer (cottege cheese) or Kofta (a tasty preparation), total four types vegetables, pulse-rice, salad, raitu (a kind of dish made by curd), fulka roti (thin Indian pancake) and a hot sweetmeat item. In addition, as a bonus, over a dozen pickles prepared by Ambikaji,  including garlic and spicy red-green chilli pickles. The jam of local malta and chillis and many more items. You may wonder to have multi-choice breakfast. Ambikaji herself prapares the spices for the food. She herself works in the field for growing turmeric, chilli and capsicum. She also grows brinjals, peas, potetoes etc. Everything is produced by organic farming. This area is otherwise also famous for producing best quality of peach, apricot, malta (orange) etc. And most valuable is ever pure mineral water. The Mineral water is brought here by pumping at the two different springs, two kilometers away. The water is so pure and full of mineral qualities (elements) that it is advised to the experts that they will not be allowed to intervene in the matter. Only the water filter was installed so that its useful elements are preserved. If you happen to visit the place, don't take the so called mineral water bottles with you.


If you want to visit 'The Misty Mountain', one or two days will not be enough. If you stay for three-four or five nights, your joy is doubled. What to do during these time? Well, feel the divine atmosphere in Himalaya. There is a game zone. One can play carrom, chess, table tennis there. There is a small library for you. One can go to Lankeshwar Temple by going up and ascending hard path roughly at a distance of three kilometers. One can have 360 degree view of Himalaya from over there. The place is so beautiful that you would have never thought of before. Simply incredible. It takes 4-5 hours in going and coming back, but the physical exertion is worth. Moreover, making the resort a base camp one can enjoy many places around. You can visit one or two places daily, at ease, from among Patal Bhuvneshwar, Hatkali Temple, Chaukori, Soorya Temple, Mukteshwar, Binsar. Enjoyment is guaranteed. Adventure activities are undertaken during May-June at the resort. Rappelling, hiking, tracking, village-walk can also be enjoyed with family.  Bird watching is also a good time pass.

'The Misty Mountain' is neither inexpensive nor it is too much high-priced.  The family cottage, where we stayed, had three bedrooms, one kids' room and a large hall. The tariff was around seven thousand. No doubt the food is a bit expensive, however, one can definitely afford everything for the loveliness and natural divinity and magnificence of this place. After all, to be on cloud nine is beyond price!


 *-Kinner Aacharya, Author-Journalist.*


Misty Mountain : Contact : Kavita Goyal, Mobile:  +918810345220

जालतोला और मिस्टी माउंटेन : सिर्फ एहसास है यह रूह से महसूस करो...!

कुमाऊँ हिमालय के स्वर्ग की सैरगाह

हिमालय का घूँट भरना हो, उसे सांसों में बसाना हो और उसे जीना हो तो इस जगह ज़रूर जाएँ

-किन्नर आचार्य, लेखक-पत्रकार




यात्रा करने का सबका फंडा अलग-अलग होता है. किसी को साइट सीइंग में मज़ा आता है. सुबह होटल के रूम में उठते ही तुरंत दिनभर की प्लानिंग शुरू हो जाती है. एक रात पहले ही सबकुछ  निर्धारित होता है. एक दिन में संभव हो उतना ज्यादा देख लें. सनराइज पॉइंट से लेकर सनसेट पॉइंट तक का सफ़र. बोटिंग भी कर लेना और घुड़सवारी भी कर लेना. मार्किट में तीन घंटे निकलना और वहाँ से वही चीज़ लेना जो हमारे शहर में आधे दाम पर मिल रही होती है. हिल स्टेशन पर जाकर भी डोमिनोज या मैकडोनाल्ड्स के आउटलेट खोजना और बच्चों के लिए टोराटोरा की राइड्स. सबकी अपनी-अपनी स्टाइल होती है. मुझे ऐसी शैली पसंद नहीं है. कोई एक सुन्दर, आइसोलेटेड स्थान पर पाँच-सात दिन डेरा डालना और वहाँ से अनुकूलता से रोज़ एकाध जगह देख आना, किसी भी कारण के बिना जंगलों में गाइड को साथ लेकर घूमना मेरे लिए परमानंद है. हाँ! जहाँ 5-7 दिनों का पड़ाव हो वह जगह अव्वल दर्जे की होनी चाहिए. इसी तरह घुमते हुए मुझे कई अद्भुत जगहों का परिचय हुआ. हिमालय के जालतोला नामक स्थान पर स्थित दि मिस्टी माउंटेन रिसोर्ट में हाल ही में मुझे ऐसा ही अनुभव हुआ. दिव्य अनुभव. इंग्लिश में कहें तो A Divine Experience!


हमारी आदत है की हम हमेशा पोपुलर डेस्टिनेशन और भीड़-भाड़ वाले शोरगुल से भरे स्थान घूमने के लिए पसंद करते हैं. लेकिन एकांत एवं निर्जन जगहों का एक अलग ही आनंद होता है. बच्चे तो पिज़्ज़ा और राइड्स की ज़िद करेंगे ही. लेकिन उनका ख़याल रखना पड़ता है. वर्जिन प्लेस का महत्व, उसका आनंद लेने वाली मानसिकता भी एक प्रकार का संस्कार ही मानी जाएगी. जालतोला की गोद में स्थित दि मिस्टी माउंटेन ऐसा ही एक अनोखा स्थान है. कहना चाहिए कि धरती पर स्वर्ग है. यहाँ चारों तरफ़ प्रकृति का साम्राज्य है और सात्विक वातावरण का आधिपत्य है. यहाँ पहुँचते ही प्रथम विचार यही आता है : 'जिस संसार में हम रहते हैं वह कितना निम्नस्तरीय और कितना कृत्रिम है! हम कितना कुछ गंवाकर ऐशोआराम में खो जाते हैं!'


दि मिस्टी माउंटेन एक यादगार अनुभव है. अविस्मरणीय एवं अद्वितीय. नैनीताल से 160 किलोमीटर दूर स्थित जालतोला यानी एक ज़माने का Tea Estate. यहाँ की चाय दार्जिलिंग से भी बेहतर मानी जाती है. भारत की श्रेष्ठतम चाय के लिए इस स्टेट को गोल्ड मेडल भी मिल चूका है. टी स्टेट के नियम बहुत कड़े होते हैं. यहाँ आप कोई बदलाव नहीं कर सकते. भौगोलिक कारणों से चाय की खेती बंद होने के बाद 1000 एकड़ में फैला यह वैभवपूर्ण रहस्यमय जंगल ऐसे ही पड़ा रहा. जंगल और वैभवपूर्ण? हो सकता है, बिलकुल हो सकता है. यह जंगल 80% वनों से आच्छादित है. यहाँ ओक और उत्तराँचल के विशिष्ट फूल बुरांश के लाखों वृक्ष हैं. हिरण और सेही तथा तेंदुए हैं वैसे ही 300 से भी ज़्यादा प्रकार के पक्षी भी हैं. मिस्टी माउंटेन रिसोर्ट इस तरह से बना है कि उसके ऑलमोस्ट हरेक कमरे से हिमालय के एक दर्जन से भी ज़्यादा हिमाच्छादित उत्तुंग शिखर निहारे जा सकते हैं. हाथी पर्वत, गौरी पर्वत, नंदाघूंटी, त्रिशूल, मृगतुंगी, नंदादेवी ईस्ट-वेस्ट, पंचाचूली जैसे अनेक शिखरों का मंत्रमुग्ध कर देने वाला व्यू यहाँ से देखने को मिलता है.


रिसोर्ट से हिमालय का अद्वितीय नज़ारा एवम रूम का दृश्य





उत्तरांचल और कुमाऊँ का टूरिस्ट मैप देखें तो जालतोला का उल्लेख भी उसमें शायद नहीं होगा, मूलतः यह प्राइवेट जंगल रावत परिवार की संपत्ति है। उन्नीसवीं सदी में ट्रेकिंग करके अनेक मार्ग खोजने वाले पंडित किशन सिंह रावत और उनके भाई नैन सिंह रावत की प्रॉपर्टी। पिछले साल गूगल ने नैन सिंह रावत का डूडल भी रखा था। रावत परिवार के वंशज हर्ष रावत इस जंगल की देखभाल करते हैं। हालाँकि रिसोर्ट के लिए पाँच एकड़ जमीन मधुर छाबड़ा और उनकी पत्नी अंबिका छाबड़ा ने लीज पर ली हुई है।

Ambika & Madhur Chhabra

होटल बिजनेस से जुड़े मधुर छाबड़ा उस समय एकदम ऑफबीट रिज़ॉर्ट शुरू करना चाहते थे। बिल्कुल हटकर। उसी समय उनके पोते के पूर्व क्लासमेट यश रावत कहीं मिल गए। बातों-बातों में जालतोला की चर्चा हुई। मधुर को जगह दिखाने हर्ष जालतोला ले गया और मिस्टी माउंटेन का जन्म हुआ। हर्ष की माँ की इच्छा थी कि यहाँ टिपिकल टूरिस्ट स्पॉट जैसा प्रदूषण नहीं फैलाना चाहिए। घुटन, शोरशराबा और प्लास्टिक और प्रदूषण से मुक्त इस जंगल की प्राकृतिक समृद्धि और संपदा बनाए रखना उनकी शर्त थी। उसी के अनुरूप अनुबंध किया गया। मुख्य सड़क से चार किलोमीटर दूर एक सुंदर जगह पसंद की गई। कच्चा रोड भी वहाँ तक नहीं था, पैदल ही जाना पड़ता था। इसलिए एक कार चल सके ऐसा कच्चा रास्ता बनाया गया। मधुर स्वयं चुस्त प्रकृतिप्रेमी हैं इसलिए एक भी वृक्ष काटा न जाए इस बात का विशेष ध्यान रखा गया और धीरे-धीरे पृथ्वी के स्वर्ग, जिसका नाम मिस्टी माउंटेन है, की रचना हुई।


यहाँ अद्भुत रूम्स, कॉटेज और स्यूट्स हैं। उन सभी में व्यू का विशेष ध्यान रखा गया है। फूड के लिए लाजवाब के सिवा कोई दूसरा शब्द नहीं है। अगर आप वेजिटेरियन हैं तो मजे ही मजे। भोजन में ग्रीन वेजिटेबल की एक डिश होती है, पनीर तथा कोफ्ते की वेरायटी होती है, कुल चार सब्ज़ियाँ, दाल-चावल, सलाद, रायता, तवा रोटी और एकाध गर्मागर्म स्वीट, और बोनस के रूप में अंबिकाजी के हाथों से बनाए हुए एक दर्जन से भी ज़्यादा स्वादिष्ट अचार। लहसुन का भी और लाल-हरी मिर्ची का भी अचार, स्थानीय माल्टा का जैम, मिर्ची का जैम और दूसरा बहुत कुछ। ब्रेकफास्ट में भी अनेक विकल्प मौजूद होते हैं। भोजन के लिए मसाले तो अंबिकाजी ख़ुद तैयार करती हैं। हल्दी और मिर्ची की ख़ुद ही खेती करती हैं। बैंगन और मटर, आलू आदि भी उगाए जाते हैं। सबकुछ ऑर्गॅनिक। यह क्षेत्र वैसे भी पीच, एप्रिकॉट, माल्टा आदि की श्रेष्ठतम गुणवत्ता की पैदावार के लिए मशहूर है। और सबसे मूल्यवान है यहाँ का शुद्धतम मिनरल वॉटर। दो किलोमीटर दूर स्थित अलग-अलग झरनों से पंपिंग करके असली मिनरल वॉटर यहाँ लाया जाता है। वह पानी इतना शुद्ध और खनिज तत्वों से भरपूर होता है कि विशेषज्ञों ने किसी भी प्रकार की छेड़छाड़ न करने की सलाह दी है। केवल वॉटर फिल्टर ही लगाया गया है ताकि उसके लाभदायक तत्व बने रहें। यहाँ जाना हो तो भूल से भी तथाकथित मिनरल वॉटर की बोटल ना मँगवायें.


मिस्टी माउन्टेन और हम सब


मिस्टी माउंटेन जाना हो तो एक-दो दिन पर्याप्त नहीं हैं। यहाँ तीन-चार या पाँच नाइट का स्टे हो तो आनंद दोगुना हो जाता है। इतने दिन किया क्या जाए वैल, हिमालय के दिव्य वातावरण के घूँट भरे जा सकते हैं। यहाँ गेम जोन है जिसमें बेडमिंटन, केरम, चैस, टेबल टेनिस खेला जा सकता है। एक छोटी लाइब्रेरी भी है। यहाँ से तीन किलोमीटर की दुर्गम चढ़ाई करके लंकेश्वर मंदिर जा सकते हैं। वहाँ से हिमालय का 360 डिग्री व्यू दिखाई देता है। वह ऐसी जगह है जिसके बारे में आप कल्पना भी नहीं कर सकते। वास्तव में कल्पनातीत। देखकर वापिस आने में 4-5 घंटे का समय लगता है, लेकिन मेहनत वसूल होने की गैरंटी है। इसके बाद इस रिज़ॉर्ट को बेसकैंप बनाकर आस-पास बहुत कुछ देखा जा सकता है। पाताल भुवनेश्वर, हाटकाली मंदिर, चैकोरी, सूर्य मंदिर, मुक्तेश्वर, बिनसर जैसे स्थानों में से रोज एक-दो जगहों पर शांति से घूमने में आनंद आ जाता है। मई-जून के दौरान रिज़ॉर्ट पर एडवेंचर एक्टिविटी भी होती हैं। रेपलिंग, हाइकिंग, ट्रेकिंग, विपेज वॉक आदि का आनंद सपरिवार उठाया जा सकता है। बर्ड वाचिंग भी की जा सकती है। मिस्टी माउंटेन सस्ता नहीं, तो महंगा भी नहीं है। हम जहाँ ठहरे थे उस फैमिली कॉटेज में तीन बैडरूम, एक किड्स रूम और बड़ा हॉल था। टैरिफ सात हजार जितना था। फूड थोड़ा महंगा है, लेकिन इस जगह की सुंदरता और प्राकृतिक ऐश्वर्य के लिए किफायती है।


For More Details, Click The Link Given Below: 

http://themistymountains.in

-हिंदी अनुवाद : प्रवीण शर्मा

मिस्टी माउंटेन संपर्कसूत्र : 
कविता गोयल, 
मोबाइल: +919910345220