કેશુભાઈના અદભુત જોક્સ એટલે "ભયભીત" ગુજરાતીઓને ખડખડાટ હસવાનો અવસર!

કેશુભાઈ પટેલ જ્યારે ભયભીત નહોતા અને જ્યારે તેઓ મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે તેમના નામે અનેક ટુચકા પ્રચલિત હતા. એ સમયે રિડિફ ડોટ કોમ માટે જાણીતા પત્રકાર દિલીપ ગોહિલએ એક અત્યંત રમુજી પીસ લખ્યો હતો. "કેશુફન ડોટ કોમ" શીર્ષક તળે લખાયેલા આ લેખને આજે શ્રી દિલીપ ગોહિલના આભાર સાથે અહીં મુકું  છું. આશા છે કે, કોઈની રાજકીય લાગણી નહિ દુભાય... 

(૧) 

કેશુભાઈ પોતાના વિદેશપ્રવાસ વખતે રોટરડેમની મુલાકાતે પણ ગયા હતા. શહેરનો  પ્રવાસ કર્યો અને શહેર વિશે કેશુભાઈએ જાણ્યુ‘. તેમને કહેવામા‘ આવ્યુ‘ કે સાહેબ, આ શહેર એવુ‘ છે કે કોઈ દિ લાઇટ જાય જ નહીં. 

કેશુભાઈ કહે, ‘એમ? એ તો માળુ ભારી કામનુ‘.’ કેશુભાઈએ વિચાર્યું  કે આ તો બહુ કામની વસ્તુ છે. વીજળી કોઈ દિ જાય જ નહીં તો તો મારા ખેડૂતોને કોઈ ચિંતા જ ન રહે. 

કેશુભાઈ કેટલાક સાથીઓને લઈને ખાનગી તપાસમા‘ નીકળી પડ્યા કે આપણે પણ આ વસ્તુ ગુજરાતમા લઈ જવી છે. શહેરભરમા ફર્યા અને થોડી પૂછપરછ કરીને પાછા ફર્યા. પાછા આવ્યા ત્યારે કેશુભાઈને નિરાશ જોઈને અધિકારીઓએ હળવેકથી પૂછ્યુ‘, ‘કેમ, સાહેબ?’ 

કેશુભાઈ નિસાસો નાખીને બોલ્યા, ‘જુઓને ભાઈ, મારે તો ગુજરાતના‘ અંધારા‘ ઉલેચવા‘ છે. ઇ હાટુ થઈને હુ‘ આખુ‘ રોડરડેમ ફરી વળ્યો, પણ મને ક્યા‘ય જીઇબી નો મળ્યુ‘.’

(૨) 

લંડનના પ્રવાસ વખતે કેશુભાઈ એક ઓળખીતાને ત્યા‘ ફ્લેટમા‘ રોકાયા હતા. કેશુભાઈ વહેલા ઊઠી જાય અને બારી ખોલીને ઊભા રહે. સામાના ફ્લેટમા‘ એક ઈંગ્લિશમેન રહેતો હતો. તેને પણ વહેલા ઊઠવાની ટેવ. ઈંગ્લિશમેન રોજ કેશુભાઈને બારીએ આવેલા જુએ એટલે ગુડ મોર્નિંગ કહે. 

કેશુભાઈને એમ કે આ નામ પૂછતો લાગે છે એટલે સામો જવાબ આપે, ‘કેશુભાઈ... કેશુભાઈ...’ બેચાર દિવસ આમ ચાલ્યુ‘. એ પછી તેમના પુત્ર ભરતનુ‘ ધ્યાન ગયુ‘. ભરતે બાપુજીને સમજાવ્યુ‘ કે કોઈ આપણને ગુડ મોર્નિંગ કહે તો આપણેય સામે ગુડ મોર્નિંગ કહેવાનુ‘ હોય. 

બીજા દિવસે તો કેશુભાઈ ગુડ મોર્નિંગ શબ્દ ગોખીને તૈયાર થઈ ગયા અને ઊઠીને સીધા બારીએ પહોંચ્યા. બારી ખોલી તો રોજની જેમ સામે ઈંગ્લિશમેન હાજર જ હતા. ઈંગ્લિશમેને સ્ટાઇલમા‘ કહ્યુ‘, ‘કેશુભાઈ... કેશુભાઈ...’

(૩) 

લંડનમા‘ કેશુભાઈ પોતાના રોકાણ દરમિયાન એક દિવસ ખરીદી કરવા માટે નીકળ્યા. નાનીમોટી ખરીદી કરીને પછી કેશ કાઉન્ટર પાસે પહોંચ્યા એટલે કાઉન્ટર ગર્લે પૂછ્યુ‘, ‘કેશ ઓર ક્રેડિટ?’ 

કેશુભાઈ તો બહુ ગુસ્સે થઈ ગયા. તેમને થયુ‘ આ આવડી અમથી છોકરીને ક‘ઈ વિવેક જેવુ‘ છે કે નહીં? તેમણે કહ્યુ‘, ‘કેશ નહીં કેશુભાઈ...’

(૪) 

કેશુભાઈ મુખ્ય પ્રધાન બન્યા પછી અમેરિકા મૂડીરોકાણ મેળવવા માટે ગયા. ત્યા‘ તેમણે આપણા ગુજરાતી પૈસેટકે સુખી એવા હૌ ભાયુ‘ને મળવા બોલાવ્યા. ગુજરાતીઓનુ‘ પ્રતિનિધિમ‘ડળ કેશુભાઈને મળવા માટે આવ્યુ‘. 

પ્રતિનિધિમ‘ડળ કેશુભાઈ માટે એક અત્ય‘ત આધુનિક કેલક્યુલેટર ભેટમા‘ આપવા લેતુ‘ આવ્યુ‘ હતુ‘. સૌ ભાયુ‘ આવ્યા અને રામ રામ થયા અને ખબરઅ‘તર પુછાયા. કેશુભાઈ મોટુ‘ પ્રતિનિધિમ‘ડળ જોઈને ખુશ હતા કે રાજ્યમા‘ હવે તો ઉદ્યોગો આવશે. 

એ પછી પ્રતિનિધિમ‘ડળે કેલક્યુલેટર કેશુભાઈને આપ્યુ‘, ‘સાહેબ, આ એકદમ આધુનિક કેલક્યુલેટર છે. બહુ કામનુ‘ છે. આખા રાજ્યનુ‘ બજેટ આમા‘ કરવુ‘ હોય તો થઈ જાય.’ ‘એમ!’ કેશુભાઈ તો ખુશ થઈ ગયા અને રેપર ખોલીને અંદરથી કેલક્યુલેટર કાઢ્યુ‘. આમ તેમ જોયુ‘ અને તરત તેમનુ‘ મોઢુ‘ પડી ગયુ‘. પ્રતિનિધિમ‘ડળને ક‘ઈ સમજાયુ‘ નહીં. બધાને તરત વિદાય આપવામા‘ આવી એ પછી કેશુભાઈએ અધિકારીના હાથમા‘ કેલક્યુટર પકડાવીને કહ્યુ‘, ‘આ લોકો મોટા ઉદ્યોગપતિઓ છે, પણ કંઈ વિવેક જેવુ‘ છે કે નહીં? એમને એટલીય ખબર નથી કે મારુ‘ નામ કેશુભાઈ છે, કેસિયો નથી.’

(૫) 

ઈંગ્લેન્ડનો પ્રવાસ પૂરો કરીને કેશુભાઈ ગા‘ધીનગર પાછા આવી ગયા છે. સગુ‘વહાલુ‘ બધુ‘ બ‘ગલે બેઠુ‘ છે. અલમમલકની વાતુ‘ થાય છે. કેશુભાઈ પોતાના વિદેશપ્રવાસના‘ સ‘ભારણા‘ હૌને સ‘ભળાવી રહ્યા છે. 

કેશુભાઈ કહે, ‘આ આપણે સા‘ભળ્યુ‘ હતુ‘ એવુ‘ જ છે હો. આ ધોળિયાઓને કોઈ વાતનો છોછ નહીં. આપણે તો અહીં નામ લેતા‘ય લજાઈ જઈએ. પણ અંગ્રેજોને સેક્સનો જરાય છોછ નહીં.’ બધાને નવાઈ લાગી અને પૂછ્યુ‘, ‘કેમ એવુ‘?’ 

કેશુભાઈ કહે, ‘અરે જુઓને. ઈ માળાવે તો નામેય કેવા‘ રાખ્યા‘ છે. એસેક્સ ને ઇસેક્સ ને મિડલસેક્સ...’

(૬) 

વિદેશથી પાછા ફર્યા પછી એક વાર ગુજરાતમા‘ વિદેશી મહેમાનો પધાર્યા હતા તેનો સમાર‘ભ યોજાયો હતો. બીજા વચનો થયા‘ પછી કેશુભાઈનો વારો આવ્યો તો તેમણે અ‘ગ્રોજીમા‘ પોતાનુ‘ ભાષણ એક કાગળમા‘થી વાંચવાનુ‘ શરૂ કર્યું. હાજર રહેલા પત્રકારો તો છક થઈ ગયા. ‘કેશુભાઈ તો કલાકાર છે હો, વિદેશ ગયા ને અંગ્રેજી પણ શીખી આવ્યા.’ 

સમારંભ પૂરો થયો પછી પત્રકારો કેશુભાઈને ઘેરી વળ્યા અને અભિનંદન આપ્યા‘. ‘વાહ કેશુભાઈ, અંગ્રેજીમાં શું ફાંકડું પ્રવચન કર્યું કાંય .’ બધા પત્રકારોએ માગણી કરી કે  પ્રેસનોટ સાથે કેશુભાઈના અ‘ગ્રોજી ભાષણની કોપી પણ આપો. આજે તો આખેઆખુ‘ ભાષણ છાપવુ‘ છે. કેશુભાઈ પણ કહે, ‘હા, હા, બધા ભાયુ‘ને કોપી આપજો.’ 

માહિતી ખાતાવાળાઓએ કહ્યુ‘ કે બધાને કોપી આપેલી છે જ. પત્રકારોએ પ્રેસનોટ ફેરવી જોઈને કહ્યુ‘ કે, ‘ક્યા‘ છે આમા‘. આ તો ગુજરાતી જ છે.’ અધિકારીએ કહ્યુ‘, ‘જરા જુઓ તો ખરા. આપેલી જ છે. આ રહી.’ ‘પણ આ તો ગુજરાતીમા‘ જ છે.’ ‘જરા વા‘ચો તો ખરા. ગુજરાતી લિપિમા‘ છે, પણ ભાષણ તો અંગ્રેજીમા‘ જ છેને.’

(૭) 

વિદેશપ્રવાસ કરીને આવ્યા પછી તેનો થાક ઊતર્યો એટલે કેશુભાઈ ગુજરાતના પ્રવાસે નીકળ્યા. કેશુભાઈ હાઈવે હોટેલોના બહુ શોખીન. પોતાના જૂના જમાનાને યાદ કરીને રસ્તામા ગાડી ઊભી રખાવીને હાઈવે હોટેલ પર ફાફડા અને ચા અચૂક લે. 

કેશુભાઈ આમ પણ ચાના શોખીન. મા’રાજને કહી રાખ્યુ‘ હતુ‘ કે બજારમા‘ સારામા‘ સારી ચા હોઈ ઇ લઈ આવવાની. 

પ્રવાસ પૂરો કરીને આવ્યા પછી બ‘ગલે પહોંચીને કેશુભાઈએ મા’રાજને બોલાવ્યા. ‘આ તમને કીધુ‘ છેને કે બજારમા‘ સારી ચા આવે તે આપણે ત્યા‘ આવવી જોઈએ.’ મા‘રાજ બોલ્યા, ‘સાહેબ, આપણી પાસે બધી જ ચા છે... વાઘબકરી, લિપ્ટન, તાજા, ટાટા, તાજમહેલ... સાહેબ, બધી જ ચા આપણે રાખીએ છીએ.’ 

કેશુભાઈએ કહ્યુ‘, ‘પણ આ હમણા‘ નવી ચા નીકળી છે એ કેમ નથી. મારી સામે ખોટુ‘ બોલો છો. હુ‘ હમણા‘ પ્રવાસે ગયો ત્યારે મેં બધે જોયુ‘ કે કોપર ટીની જાહેરાતુ‘ કરેલી છે. તમે ઇ ચા કેમ હજી સુધી લાવ્યા નથી?’

(૮) 

એસએસસી અને બારમા ધોરણોના‘ પરિણામો તૈયાર થઈ ગયા‘ હતા‘ અને રિઝલ્ટ આવવાનુ‘ જ હતુ‘. એમા‘ એક દિવસ કેશુભાઈએ બોર્ડના અધિકારીઓને બોલાવ્યા અને પૂછપરછ કરી, ‘કેટલા ટકા રિઝલ્ટ આવ્યુ‘ છે?’ 

અધિકારીઓએ કહ્યુ‘, ‘સાહેબ, ૩૪ ટકા.’ કેશુભાઈ કહે, ‘અરે પણ આટલુ‘ ઓછુ‘ રિઝલ્ટ કેમ? આપણા રાજ્યના શિક્ષણનુ‘ સ્તર ઊંચુ‘ જવુ‘ જોઈએ. રિઝલ્ટ વધારે આવે એવુ‘ કરો.’ અધિકારીઓએ સમજાવ્યુ‘ કે સાહેબ, રિઝલ્ટ તૈયાર થઈ ગયુ‘ છે અને હવે ફરીથી પેપરો તપાસીએ ને માર્ક વધારીએ તો સમય લાગે. 

કેશુભાઈ કહે, ‘એમ નહીં. હુ‘ કહુ‘ એમ કરો. ત્રણ ગોખલા બનાવો. પછી તેમા‘ બાજરો વાવતા‘ હોઈએ એમ ઉત્તરવહીઓ ફેંકો. પહેલા ગોખલામા‘ પડે તેમને ફર્સ્ટ ક્લાસ, બીજામા‘ પડે તે સેકન્ડ ક્લાસ અને ત્રીજામા‘ પડે તે પાસ ક્લાસ. ખાલી નીચે ઉત્તરવહી પડે તેને જ નાપાસ કરવાના. અઠવાડિયામા‘ આટલુ‘ કરી રિઝલ્ટ આપી દો.’ 

અધિકારીઓ કહે સારુ‘, તમે કહો તેમ. થોડા વખત પછી અધિકારીઓ મળવા આવ્યા. ‘સાહેબ, તમે કહ્યુ‘ એમ પણ કરી જોયુ‘, પણ તોય રિઝલ્ટમા‘ બહુ ફેર નથી પડ્યો. ૫૪ ટકા જ થયુ‘ છે. હવે શુ‘ કરીએ?’ કેશુભાઈએ જવાબ આપ્યો, ‘પણ એમા‘ મને પૂછવા શુ‘ આવો છો. ગોખલા મોટા કરોને.’

(૯) 

વિદેશથી આવ્યા પછી કેશુભાઈને કમ્પ્યુટરોનુ‘ ઘેલુ‘ લાગ્યુ‘ હતુ‘. કેશુભાઈએ હુકમ આપ્યો કે આપણે વિદેશમા‘ થાય છે એવુ‘ બધુ‘ કરવુ‘. અને ઓલા આન્ધ્ર પ્રદેશવાળા નાયડુના‘ બધા વખાણ કરે છે તેવુ‘ પણ આપણે કરવાનુ‘ છે. 

અધિકારીઓ કામે વળગી ગયા અને આન્ધ્ર પ્રદેશના મુખ્ય પ્રધાનની જેમ ગુજરાતના મુખ્ય ઊંધાનના નામે પણ એક વેબસાઇટ તૈયાર કરી દેવામા‘ આવી. મુખ્ય પ્રધાનની ઓફિસની નજીકમા‘ જ એક રૂમમા‘ આ માટે તંત્ર ગોઠવી દેવાયુ‘ હતુ‘. અધિકારીઓએ કહ્યુ‘ કે, ‘સાહેબ, આપણી વેબસાઇટ તૈયાર થઈ ગઈ છે તો આજે હવે તેનુ ઉદ્ઘાટન કરી દઈએ.’ 

કેશુભાઈ કહે કાલે જ રાખી દો. બીજા દિવસે કાર્યક્રમ ગોઠવાઈ ગયો. કેશુભાઈ તો ઉત્સાહથી સવારથી જ બંગલેથી તૈયાર થઈને ઓફિસે આવી ગયા. થોડી વારે અધિકારી આવ્યા અને કહ્યુ‘ કે, ‘ચાલો સાહેબ, હવે વેબસાઇટનુ‘ ઉદ્ઘાટન કરી દઈએ.’ કેશુભાઈ કહે, ‘હુ‘ તો તૈયાર છુ‘, પણ ડ્રાઇવરને ક્યો કે ગાડી તો લઈ આવે. અને મને ક્યો તો ખરા કે સાઇટ ક્યા‘ ગુડાણી છે.’

(૧૦) 

મુખ્ય પ્રધાનની વેબસાઇટ શરૂ થઈ એ પછી ઉત્સાહી અધિકારીઓએ લોકો મુખ્ય પ્રધાનને સીધા જ ઈમેલ કરે અને મુખ્ય પ્રધાન તેના ડિરેક્ટ જવાબ આપે તેવી વ્યવસ્થા કરવાનુ‘ વિચાર્યુ‘. એ પ્રમાણે વેબસાઇટ પર જાહેરાત કરવામા‘ આવી અને થોડી ઈમેલ આવી એટલે અધિકારી મુખ્ય પ્રધાનને મળવા ગયા. 

તેમણે કહ્યુ‘, ‘કેશુભાઈ, ઈમેલ આવી ગઈ છે તો આપણે તેને જવાબો દઈ દઈએ.’ કેશુભાઈ વિચારવામા‘ પડ્યા, કે માળુ‘ આ મેલ અને ફિમેલ તો સા‘ભળ્યુ‘ હતુ‘ આ ઈમેલ શુ‘ હશે વળી? પણ તરત તેમના મનમા‘ લાઇટ થઈ એટલે કહ્યુ‘, ‘અરે પણ એમા‘ મને ન બોલાવો. જાઓ, તમે દરેકને એકાવન-એકાવન રૂપિયા માતાજીના નામે આપી દ્યો. અને જુઓ, સચિવાલયમા‘ આવુ‘ હારુ‘ ન લાગે. પોલીસને કઈ દ્યો કે આ ઈમેલુ‘ને નીચેથી જ રવાના કરી દેવાના.’

(૧૧) 

બુધવારની પ્રધાનમ‘ડળની બેઠક મળી તેમા‘ બધુ‘ સત્તાવાર કામ પૂરુ‘ થયુ‘ પછી સામાન્ય વાતો થતી હતી. તેમા‘ કેશુભાઈને અચાનક કઈક યાદ આવ્યુ‘ એટલે કહ્યુ‘, ‘બધા ભાયુ‘ જરા સાંભળો. આ આપણા રાજમા‘ આજકાલ કોમવાદ બહુ વધી ગયો છે તે યોગ્ય નથી.’ 

બધા પ્રધાનોને નવાઈ લાગી કે અચાનક આ વિષય ક્યા‘થી નીકળ્યો. પ્રધાનોએ કહ્યુ‘ બરાબર છે, કોમવાદ ન હોવો જોઈએ. 

કેશુભાઈએ કહ્યુ‘, ‘રાજ્યમા‘ બ્રાહ્મણવાદ, પટેલવાદ, ક્ષત્રિયવાદ, કોળીવાદ એ બધો તો હતો જ. આપણે તેને ડામી શક્યા નથી તે દુખદ છે. હમણા‘ તો આ નવી કોમ નીકળી છે ડોટકોમ. આ ડોટકોમને ઊગતી જ દાબી દ્યો.’